Een gemengd beeld op vlak van hypothecaire kredietverlening in het eerste trimester 2024

In het eerste trimester van 2024 steeg het aantal kredietaanvragen, herfinancieringen buiten beschouwing gelaten, met 6%. Ook het overeenkomstig kredietbedrag steeg met 7,6% tijdens dit eerste trimester van 2024.

In het eerste trimester van 2024 werden ongeveer 39.500 hypothecaire kredietovereenkomsten afgesloten voor een totaalbedrag van iets meer dan 6 miljard EUR (exclusief herfinancieringen).

Dit betekent een daling van het aantal verstrekte kredietovereenkomsten met meer dan 9% ten opzichte van het eerste trimester van vorig jaar. Ook in bedrag werd er ongeveer 11% minder krediet verstrekt ten opzichte van vorig jaar.

Dat blijkt uit de statistieken inzake hypothecair krediet die de Beroepsvereniging van het Krediet (BVK) heeft gepubliceerd.

De vraag naar hypothecaire kredieten trekt opnieuw aan

De kredietvraag herstelde zich in het eerste trimester van 2024. In het eerste kwartaal van 2024 werden namelijk meer dan 72.000 kredietaanvragen ingediend voor een totaalbedrag van iets meer dan 13 miljard EUR (exclusief herfinancieringen).

Het eerste kwartaal van 2024 werd gekenmerkt door een lichte daling van de rentevoeten voor hypothecaire kredieten. Volgens cijfers gepubliceerd door de Nationale Bank van België schommelden deze tarieven in februari tussen gemiddeld 3,41% (voor leningen met een initiële periode van rentevastheid van meer dan 10 jaar) en gemiddeld 5,38% (voor leningen met een initiële periode van rentevastheid van 1 jaar).

“Het aantal kredietaanvragen zit weer in de lift, wat een eerste hoopgevend teken is dat zich in het volgende kwartaal zou kunnen weerspiegelen in de productie", aldus Ivo Van Bulck, secretaris-generaal van de Beroepsvereniging van het Krediet.

Hieronder vindt u de belangrijkste vaststellingen voor het eerste trimester van 2024 in vergelijking met het eerste trimester van 2023 (herfinancieringen buiten beschouwing gelaten):

I. Aantal kredietaanvragen neemt toe

Het aantal kredietaanvragen, zonder deze die betrekking hadden op een externe herfinanciering, kende in de loop van het eerste trimester van 2024 een stijging met bijna 6% ten opzichte van hetzelfde trimester van vorig jaar. Het onderliggende bedrag van de kredietaanvragen steeg eveneens met ongeveer 7,6%.

Bron: BVK

Het aantal kredietaanvragen steeg voor bijna alle bestemmingen. De kredietaanvragen voor de aankoop van een woning (+ 2.436) stegen met +5,8%, deze voor de aankoop + verbouwing van een woning (+373) met +9,4% en deze voor andere doeleinden met +8,6% (+249). Het aantal kredietaanvragen voor de renovatie van een woning (+1.909, hetzij +16,5%) steeg het sterkst. De aantrekkelijkheid voor de bouw van een woning blijft zwak en het aantal kredietaanvragen blijft dalen (-853, hetzij -11,2%). Het aantal aanvragen voor externe herfinancieringen nam overigens verder af, met -7,8%, gezien het huidige renteklimaat dat hiervoor niet gunstig is.

Bron: BVK

II. Aantal verstrekte kredieten in het eerste trimester

In het eerste trimester van 2024 daalde het aantal verstrekte kredieten, externe herfinancieringen buiten beschouwing gelaten, met iets meer dan 9% ten opzichte van het eerste trimester van 2023. Ook het overeenstemmende bedrag kende een daling met iets meer dan 11%.

De stijgende kredietvraag heeft zich nog niet geuit in een stijging van het aantal verstrekte kredieten. Dit komt doordat er doorgaans een tijdspanne van enkele maanden zit tussen de kredietaanvraag en het opstellen van de notariële akten.

Bron: BVK

III. Kredieten met bestemming “bouw” blijven dalen

Er werden in het eerste trimester van 2024 iets meer dan 39.000 nieuwe kredieten verstrekt voor een totaalbedrag van meer dan 6 miljard EUR – externe herfinancieringen buiten beschouwing gelaten. Dat is het laagste aantal sinds 2004. Wat het in een eerste trimester verstrekte bedrag betreft, is het niveau gelijk aan dat van 2020.

Algemeen genomen was er een daling van het aantal verstrekte kredieten, exclusief herfinancieringen, met 9% (in aantal) en 11% (in bedrag) ten opzichte van het eerste trimester van 2023. Enkel het aantal kredieten met als bestemming renovatie of aankoop + verbouwing namen toe.

In vergelijking met het eerste kwartaal van 2023 daalde het aantal kredieten die werden afgesloten voor de aankoop van een woning (-2.152, hetzij -8,6%) en het aantal bouwkredieten (-2.127, hetzij -37,8%) sterk. Het aantal kredieten voor de aankoop en verbouwing van een woning steeg echter het sterkst met +13%, hetzij 267 leningen meer dan in het eerste kwartaal van 2023. Het aantal kredieten voor de renovatie van een woning bleef stabiel op een lichte stijging (+98, hetzij +1,1%). Het aantal kredieten voor andere doeleinden (-50) daalde verder met -2,5% ten opzichte van 2023.

Het aantal externe herfinancieringen nam verder af met -33,5%. Er werden bijgevolg minder dan 1.300 externe herfinancieringen verstrekt voor een totaalbedrag van ongeveer 190 miljoen EUR.

Bron: BVK

IV. Gemiddeld bedrag van een krediet stijgt licht

De gemiddelde bedragen van de verstrekte kredieten stegen in het eerste trimester licht voor het merendeel van de doeleinden.

Het gemiddelde bedrag van een krediet voor de aankoop van een woningkende in het eerste trimester van 2024 een stijging en klokte af op 194.000 EUR.

Het gemiddelde bedrag van een krediet voor de aankoop + verbouwing ging eveneens opnieuw in stijgende lijn, tot ongeveer 186.500 EUR.

Het gemiddelde bedrag van een bouwkrediet kende een lichte daling in het eerste trimester van 2024, tot iets minder dan 207.000 EUR, ten opzichte van het eerste trimester van 2023.

Bron: BVK

V. 96% van de kredietnemers opteren opnieuw voor een vaste rentevoet

In het eerste trimester van 2024 kozen opnieuw meer dan 9 op 10 kredietnemers (96,2%) voor een vaste rentevoet of een veranderlijke rentevoet met een initiële periode van rentevastheid van minimum 10 jaar. Ongeveer 3,3% van de kredietnemers gaf de voorkeur aan een veranderlijke rentevoet met een initiële periode van rentevastheid tussen 3 en 10 jaar. Minder dan 0,5% van de kredietnemers opteerde voor een jaarlijks veranderlijke rentevoet.

Bron: BVK

Rekening houdend met de stijgende rentevoeten (zie grafiek hierna) blijft de Belgische consument dus in overgrote mate kiezen voor zekerheid. Het aantal personen dat opteert voor een veranderlijke rentevoet blijft laag. Maar ook in geval van een veranderlijke rentevoet wordt de consument door de wetgeving ten zeerste beschermd. Zo kan de veranderlijke rentevoet na aanpassing aan de evolutie van de toepasselijke referte-indexen nooit meer bedragen dan het dubbele van de initiële rentevoet.

Bron: NBB Stat

Verantwoorde hypothecaire kredietverlening blijft het uitgangspunt

De kredietsector is en blijft zich ervan bewust dat hypothecaire kredietverlening met grote zorg moet gebeuren en dat verantwoorde kredietverlening het absolute uitgangspunt moet blijven. Op dat punt zit de sector op dezelfde lijn als de toezichthouder: de kredietverstrekkers moeten de nodige voorzichtigheid aan de dag leggen om enerzijds maximaal te vermijden dat individuele kredietnemers te omvangrijke leningen zouden aangaan, en anderzijds op termijn de financiële stabiliteit te vrijwaren.