Sinds de COVID-19-pandemie werken steeds meer werknemers van thuis uit. Voor een grensarbeider kan dit tot gevolg hebben dat hij/zij onderworpen wordt aan de sociale zekerheid van een ander land, namelijk zijn/haar woonland.
In principe is een werknemer onderworpen aan de sociale zekerheid van het land waar hij/zij fysiek werkt. Een grensarbeider zal onderworpen blijven aan de sociale zekerheid van het land waar de werkgever gevestigd is, voor zover hij/zij minder dan 25% in zijn woonland werkt. Indien een grensarbeider meer dan één dag telewerkt, zal deze grens worden overschreden.
Tijdens de pandemie werd er voorzien in uitzonderingen waarbij het telewerken in het woonland geen wissel van sociale zekerheid tot gevolg had.
Aangezien telewerk na deze pandemie sterk ingeburgerd is geraakt, was er nood aan een algemeen kader om aan deze problematiek te verhelpen. Dit werd bereikt door de inwerkingtreding van de kaderovereenkomst op 1 juli 2023. Op basis van deze overeenkomst kunnen grensarbeiders onder bepaalde voorwaarden én minder dan 50% van hun arbeidstijd in hun woonland telewerken zonder gevolgen voor de sociale zekerheid.
Naast het voldoen aan een aantal voorwaarden, moet er ook een A1-document worden aangevraagd door de werkgever bij de bevoegde overheidsdienst van het land waarin de werkgever is gevestigd. Dit document geeft aan in welk land een werknemer onderworpen is aan de sociale zekerheid.
Er werd voorzien in een overgangsperiode waarin dit A1-document retroactief kon worden aangevraagd; t.e.m. 30 juni 2024 is de retroactieve aanvraag voor één jaar mogelijk. Dit werd voorzien om tegemoet te komen aan het grote aantal verwachte aanvragen. Na deze datum zal het document slechts kunnen worden aangevraagd met een terugwerkende kracht van maximaal 3 maanden.
Let wel! Het A1-document wordt maar toegekend voor een bepaalde periode. Vraag dus ook tijdig een verlenging aan.
Bron: Framework Agreement on the application of Article 16 (1) of regulation (EC) No. 883/2004 in cases of habitual croos-border telework.