Erfpacht en verlenging: geen evenredig recht (12,5%), maar enkel het vaste recht!

En het fiscale recht, komt het soms voor dat er goed nieuws is. De bevestiging dat de verlenging van een vruchtgebruik onderworpen is aan het vaste recht en niet aan het proportionele recht van 12,5% is daar een voorbeeld van.

Waarom is deze beslissing belangrijk?

Veel belastingplichtigen hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om gesplitste aankopen (blote eigendom/vruchtgebruik) te doen via hun vennootschap.

• De vennootschap verwerft het vruchtgebruik,
• De bedrijfsleider verwerft de blote eigendom.

In veel gevallen voert de vennootschap vervolgens grote renovatiewerken uit aan het onroerend goed dat in vruchtgebruik is verworven.

Probleem : bij de aanloop naar het verval van het vruchtgebruik, stelden zich twee cruciale vragen:

1. De fiscale impact voor de vennootschap : De belastingadministratie kan de aftrek van de renovatiekosten in twijfel trekken.

2. De ATN bij de bedrijfsleider : Het verval van het vruchtgebruik leidt tot een voordeel van alle aard (VAA) dat zwaar belast kan worden.

De verlenging van het vruchtgebruik als oplossing

Om deze onmiddellijke belasting te vermijden, hebben veel belastingplichtigen overwogen hun vruchtgebruik te verlengen.

Twee benaderingen waren mogelijk:

• Het vruchtgebruik verlengen voor de vervaldatum.
• Het nieuwe wettelijke regime van het vruchtgebruik toepassen op oude contracten.

Maar een centrale vraag bleef open: welke registratierechten moeten worden toegepast op deze verlenging?

• Het proportionele recht van 12,5 % ? Standpunt verdedigd door de belastingadministratie.
• Het vaste recht ? Standpunt verdedigd door de belastingplichtigen.

Een debat beslecht door het Hof van Cassatie

Een arrest van het Hof van Beroep Gent van 2021 had al gepleit voor de toepassing van het vaste recht. Echter, zolang een arrest van het Hof van Cassatie deze positie niet bevestigde, bleef de onzekerheid bestaan.

Op 25 januari 2025, heeft het Hof van Cassatie een uitspraak gedaan:

• Een overeenkomst tot verlenging van vruchtgebruik wijzigt enkel de duur van het oorspronkelijke vruchtgebruik.
• Het vormt geen overdracht van een bijkomend zakelijk recht.
• Conclusie : Enkel het vaste recht is van toepassing, en niet het proportionele recht van 12,5 %.

Een beslissing met grote gevolgen

Deze bevestiging opent eindelijk een echt perspectief voor degenen die gevangen zaten met een vruchtgebruik dat binnenkort afliep.

Het arrest van het Hof van Cassatie is gepubliceerd op de officiële website van de Vlaamse administratie (zie hier). Echter, deze beslissing is ook van toepassing in het Brussels Gewest en Wallonië.

Conclusie: een versterkte rechtszekerheid

Vanaf nu kunnen belastingplichtigen gerust een verlenging van hun vruchtgebruik overwegen zonder het risico van een buitensporige belasting.

Indien u de praktische gevolgen van deze beslissing in uw situatie wenst te bespreken, aarzel dan niet om contact op te nemen.

In het belang van zijn optimale verspreiding bieden wij u een automatische vertaling van dit artikel met behulp van kunstmatige intelligentie.​

De Stichting is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit en de nauwkeurigheid van deze machinevertaling.

Dit artikel is oorspronkelijk in het Frans geschreven, dus het is de franse versie waarnaar in alle gevallen moet worden verwezen.