Financial Stability Report: De Belgische financiële sector zal een sleutelrol spelen in het economisch herstel

Vandaag publiceert de Nationale Bank haar Macroprudentieel Verslag en Financial Stability Report. Met deze jaarlijkse publicaties legt de Belgische macroprudentiële autoriteit, zoals gevraagd door de wetgever, onder meer rekenschap af over de invulling van haar mandaat als bewaker van de stabiliteit van het financieel systeem in België.

Naast een bespreking van het gevoerd macroprudentieel beleid besteden de verslagen ruime aandacht aan de recente ontwikkelingen in de Belgische bank- en verzekeringssector en in de markten die belangrijk zijn voor de financiële stabiliteit, zoals de residentiële en commerciële vastgoedmarkt. De gevolgen van de COVID 19-crisis voor de bedrijven en gezinnen staan natuurlijk ook centraal in de analyse. De sterke economische inzinking heeft immers niet alleen liquiditeitsproblemen veroorzaakt maar leidt ook meer en meer tot een overmatige schuldenlast in zwaar getroffen sectoren.

Toegang tot bankkrediet cruciaal voor het herstel

Dankzij een solide startpositie kon de Belgische financiële sector de steunmaatregelen van de overheden voor zwaar getroffen bedrijven en gezinnen aanvullen met betalingsuitstel voor lopende kredieten en extra kredietverlening, zonder de financiële stabiliteit in het gedrang te brengen. De sector zal nu ook een sleutelrol moeten spelen in het economisch herstel, met name door voldoende toegang te verzekeren tot bankkrediet en gepaste maatregelen en duurzame oplossingen te bieden voor levensvatbare bedrijven die kampen met een overtollige schuldenlast als gevolg van de coronacrisis (bijvoorbeeld door schuldherschikkingen toe te staan). Banken beschikken over voldoende liquiditeits- en kapitaalbuffers om deze sleutelrol te spelen en de daarmee gepaard gaande verliezen op te vangen, zonder dat de financiële stabiliteit in gevaar komt. De € 6 miljard kapitaalbuffers die de prudentiële autoriteiten in het begin van de crisis hebben vrijgemaakt voor de Belgische banken blijven beschikbaar om extra voorzieningen aan te leggen voor toekomstige kredietverliezen en om gepaste maatregelen en duurzame oplossingen te bieden aan klanten. De regeling kader voor het verstrekken van leningen met staatsgarantie is nog steeds van kracht en de Nationale Bank rekent erop dat banken in aanmerking komende bedrijven in de economische herstelfase gemakkelijk en voldoende toegang zullen geven tot dit alternatief financieringskanaal, in het bijzonder vanaf het moment dat andere vormen van steun aan bedrijven zullen wegvallen. Dankzij deze steunmaatregelen bleven de wanbetalingen op leningen vooralsnog zeer beperkt. Financiële instellingen dienen zich evenwel te wapenen tegen een mogelijk forse toename van betalingsproblemen in de toekomst.

Geen negatieve impact op de toegang tot de hypothecaire markt voor jongeren

Een tweede belangrijke boodschap van het Macroprudentieel Verslag en Financial Stability Report betreft de kredietstandaarden die worden toegepast bij de hypothecaire kredietverlening. Begin vorig jaar werden de toezichtsverwachtingen van de Nationale Bank ter zake bekendgemaakt en de verslagen bevatten een eerste evaluatie van de mate waarin de instellingen deze richtlijnen hebben gevolgd. In de voorbije maanden werd in dit verband in de pers gewag gemaakt van een negatieve impact op de toegang tot de hypothecaire markt voor jongeren. Dit wordt niet bevestigd door de cijfers, mede omdat de Nationale Bank specifiek rekening heeft gehouden met deze terechte bekommernis door in meer flexibele richtlijnen te voorzien voor het specifieke segment van de “first-time buyers”. Ondanks de coronacrisis was het voorbije jaar opnieuw een grand cru voor de productie van nieuwe hypothecaire leningen (met € 42 miljard zit de productie van 2020 in de historische top 3) en het aandeel van de jongeren bleef stabiel rond 35%. Anderzijds blijft het segment van de leningen voor de aankoop van investeringsvastgoed (“buy-to-let”) een aandachtspunt voor de Bank, omdat de instellingen doorgaans (nog) niet voldoen aan de toezichtsverwachtingen op dat vlak. De redenen hiervoor zullen grondig en kritisch worden geanalyseerd en zullen met de rapporterende instellingen besproken en geëvalueerd worden.

De stabiliteit van het financieel systeem is belangrijk om te garanderen dat financiële instellingen ook in crisisperiodes hun kerntaken naar behoren kunnen vervullen. De Belgische financiële sector is vandaag goed geplaatst om een sleutelrol te spelen in het economisch herstel, mede dankzij de hervormingen sinds de mondiale financiële crisis van 2008-2009 alsook dankzij de micro- en macroprudentiële maatregelen die voor de vastgoedmarkt en naar aanleiding van de coronacrisis werden genomen.

Bron: NBB