Hervorming van het Strafwetboek II - Ecocide

Temps de lecture: 4 min |30 juli 2023 à 09:51

De Ministerraad van 20 juli 2023 keurt op voorstel van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne in tweede lezing een voorontwerp van wet goed dat alle bepalingen van de misdrijven uit boek 2 van het Strafwetboek grondig herziet.

Boek 2 van het Strafwetboek heeft in de loop der tijd talloze wijzigingen ondergaan om een antwoord te bieden op de veranderende vormen van criminaliteit en de evolutie van de waardeschaal en gevoeligheden binnen de samenleving. Die ingrepen waren echter fragmentarisch, wat de coherentie van boek 2 in belangrijke mate heeft aangetast.

Het voorontwerp, aangepast aan het advies van de Raad van State, voorziet een nieuwe algemene structuur voor de rangschikking van de verschillende misdrijven. Er is een titel gewijd aan de definitie van verschillende begrippen die doorheen boek 2 worden gebruikt, wat bijdraagt aan de uniformering en de vereenvoudiging van de strafbepalingen. De structuur is als volgt:

Verder voert het voorontwerp onder meer volgende wijzigingen door:

Het voorontwerp van wet wordt ter ondertekening voorgelegd aan de Koning, met het oog op indiening ervan bij de Kamer van volksvertegenwoordigers.

Titel 1. Ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht
Titel 1bis. Misdaad van ecocide
Titel 2. Misdrijven tegen de persoon
Titel 3. Misdrijven tegen de openbare veiligheid
Titel 4. Valsheden
Titel 5. Misdrijven tegen het vermogen
Titel 6. Economische misdrijven
Titel 7. Misdrijven tegen de Staat en zijn functioneren

alle strafbaarstellingen zijn herschreven om het legaliteitsbeginsel in acht te nemen
in de definitie van de misdrijven worden alle constitutieve bestanddelen ervan omschreven
de misdrijven waarvan de bestanddelen elkaar overlappen, vormen het onderwerp van één enkele strafbepaling
voor strafbaarstellingen die hetzelfde belang beschermen, geldt dezelfde sanctie
er werd een bijzondere inspanning geleverd voor de leesbaarheid
de artikelen zijn over het algemeen kort en elk artikel heeft een titel
verouderde strafbepalingen en strafbepalingen die niet worden toegepast werden geschrapt
misdrijven waarvoor reeds een ander antwoord dan een strafrechtelijk antwoord bestaat werden gedepenaliseerd
verschillende lacunes in het wetboek werden verholpen om een antwoord te bieden op de moderne criminaliteit
met het oog op meer coherentie worden in het Strafwetboek strafbepalingen opgenomen die erbuiten bestaan zoals voor de wetten inzake de bestraffing van racisme, discriminatie en negationisme

Ecocide, waarom is het belangrijk ?

Het doel van de hervorming is om ons verouderde wetboek van strafrecht aan te passen aan nieuwe vormen van criminaliteit en de prioriteiten in strafzaken te herzien. Hieronder valt ook ecocide, een nieuwe vorm van criminaliteit en een belangrijk onderwerp dat wordt verdedigd door federale minister van Milieu, Zakia Khattabi.

De term "ecocide" wordt sinds 1970 gebruikt in de internationale politiek en door het maatschappelijk middenveld. Het verwijst naar een uitzonderlijke aantasting van het milieu die een negatieve impact heeft op een groep mensen, en dit voor zowel voorgaande, huidige als toekomstige generaties. Ecocide is opgenomen in de nationale strafwetboeken van 11 landen.

Voor de federale minister van Leefmilieu is het van vitaal belang dat België zich aansluit bij deze regelgeving: "De natuur is ons eerste vangnet: ze zuivert onze lucht en ons water, voorziet ons van voedsel, absorbeert en slaat koolstof op en vormt een bolwerk tegen klimaatrampen: branden, overstromingen, droogtes, enz. Ernstige milieuschade die op lange termijn schade toebrengt aan de ecosystemen waarvan de menselijke gezondheid afhangt, mag niet ongestraft blijven. Hoewel de definitie beperkter is dan ik had gehoopt, ben ik blij dat België zich nu heeft aangesloten bij deze groep van pionierslanden op dit gebied".

Hoewel de draagwijdte van de bepaling moest worden aangepast naar aanleiding van het advies van de Raad van State, zal het nieuwe misdrijf het mogelijk maken om ernstige milieuschade die in strijd is met de federale wetgeving te kwalificeren als ecocide. Op internationaal niveau kan ecocide worden vervolgd als het land waar de schade wordt veroorzaakt ecocide ook strafbaar stelt in zijn wetgeving. Ecocide wordt als een ernstig misdrijf beschouwd en wordt daarom in de nieuwe strafmaat opgenomen op niveau 6 (d.w.z. gevangenisstraffen van 10 tot 20 jaar).

Deze belangrijke stap vooruit van de federale regering inzake het strafrecht is een uitnodiging aan de regionale overheden in ons land en aan andere landen om het misdrijf ecocide op te nemen in hun wetgevend kader om dit misdrijf nog doeltreffender te bestrijden.