In 2020 ging kwart van de kmo jobaangroei van 2019 verloren

Jobverlies neemt sterk toe in 2021. Arbeiders meest kwetsbaar: werkgevers draaien sneller tewerkstelling terug

Het jaar is slecht gestart voor kmo: voor het eerst in twee jaar is er jobverlies i.p.v. jobaangroei in de maand januari. Dit zijn de nieuwe inzichten uit de longitudinale analyse van SD Worx van de cijfers van meer dan 21.000 kmo-werkgevers met 320.000 werknemers over de laatste 2 jaar in de privé in België

• De structurele tewerkstelling bij kmo’s tot 250 werknemers (in aantal koppen) daalt in 2020 met 0,66% t.o.v. eind 2019, terwijl SD Worx in 2019 nog een jobaangroei van 2,70% optekende bij kmo’s; ongeveer een kwart van de kmojobgroei van 2019 ging het jaar nadien verloren; het jobverlies in kmo zet zich in januari 2021 nog feller door, waarmee we terugvallen op het niveau van april 2019.
• Het aandeel kmo-ondernemers dat recruiteert, ligt in 2020 steevast lager dan in 2019, met uitzondering van juni 2020, toen het aandeel hetzelfde niveau haalde als 2019 (lichtjes hoger nl. 13,17% van de werkgevers); het dieptepunt lag in april (6,68% ipv 13,78% in 2019); het hoogtepunt in augustus met 20,63%. In januari 2021 ligt dit percentage opnieuw lager dan in 2020 (op 12,11%: dat is 21% lager dan in januari 2020).
• In januari 2021 zijn er opnieuw meer kmo’s met contractbeëndigingen, nl. 15,70%, nadat november en december even een halt betekenden voor de stijgende trend. Het aandeel werkgevers met contractbeëindigingen of onslag ligt in 2020 steeds hoger dan in 2019, behalve in juni (laagste punt met 10,41%), november en december;
• In aantal jobs of betrokken medewerkers leek de negatieve trend van meer ontslagen (even) gestopt in november en december. Qua aanwervingen was er enkel in junien augustus een positief beeld ten opzichte van vorig jaar;
• Omgevingen met arbeiders reageren sneller en heviger op de crisis. Met uitzondering van juni en juli schakelen ze nog niet terug meer mensen in. Qua sectoren zijn er grote verschillen voor kmo: meest getroffen op jaarbasis qua aantal jobs is de Horeca (-16,49 %). Sectoren met een dalende tot licht dalende trend zijn het (niet-publieke) ‘Onderwijs’ (-1,81%), ‘Transport en opslag’ (-1,38%), ‘Bouw’ (-1,35%) en ‘Administratieve en ondersteunende diensten (-1,55%). De jobs in de sectoren ‘Gezondheidszorg en dienstverlening’ stegen met 2,57%, net als financiële activiteiten en verzekeringen’ (+ 1,32%), ‘Informatie en communicatie’ (vorig jaar nog de sterkste stijger met 6%) met resp. 1,15%, net als ‘vrije beroepen, wetenschappelijke en technische activiteiten’ (+ 0,55%).
• In 2020 zijn Antwerpen (-1,45%), Vlaams-Brabant (-1,39%), Henegouwen en Brussel (-1,16%) het meest getroffen; in januari 2021 staan Vlaams-Brabant (-2,10%), Brussel (-2,07%) en Luik (-2,05%) er het slechtste voor. Kmo’s in Namen en Oost-Vlaanderen kennen een positief saldo zonder jobverlies.

Opnieuw stijgende trend qua ontslagen

In januari 2021 zijn er opnieuw minder kmo’s die aanwerven (12,11%) en meer kmo’s met contractbeëndigingen (nl. 15,70%). Deze combinatie zorgt voor een groter jobverlies. Augustus is steevast de maand met het grootste aandeel werkgevers met contractbeëindigingen (nl. 20,5%), gevolgd door september en januari. Ten opzichte van 2019 zijn er grotere verschillen in het percentage werkgevers dat aanwerft; de verschillen zijn kleiner qua contractbeëindigingen.

“De eerste reactie van werkgevers op de crisis was de aanwervingen on hold zetten. Enkel in zomermaanden was er een korte heropleving met meer aanwervingen dan in 2019. Werkgevers gingen in 2020 gelukkig niet massaal over tot contractbeëindigingen; de effectieve beëindigingen liggen ook iets lager dan de intenties, die we elke drie maanden onderzoeken. De negatieve trend van hogere ontslagen in 2020 leek even gestopt in november en december. Maar in januari 2021 zijn er terug meer kmo’s die mensen moeten ontslaan en minder die aanwerven. Daarom zien we nu een jobverlies in januari, terwijl januari normaalgezien een jobaangroei betekent.. Omgevingen met arbeiders schakelen sneller terug in aantal jobs; in principe schakelen ze ook sneller terug omhoog, al is dat nu wel geleden van juni en juli“, stelt Annelies Rottiers verantwoordelijke kmo-consultancy van SD Worx.

Ten opzicht van 2019 leverden enkel de zomermaanden juni en augustus meer aanwervingen op (in aantal koppen); sindsdien zien we nog geen herstel.

Omgevingen met arbeiders reageren sneller en heviger op crisis

In aantal jobs is het verlies in januari 2021 (t.o.v. december 20) bij arbeiders vijf keer groter dan bij bedienden, nl. -1,08% bij arbeiders en -0,21% bij bedienden. Omgevingen met arbeiders schakelen sneller bij deze crisis: zowel qua terugval als herstel. In april en mei was de afname in aantal koppen minimaal dubbel zo groot bij arbeiders dan bij bedienden. Bij arbeiders vielen de jobs in onze kmo’s (in aantal koppen en van maand tot maand) in april en mei terug met -1,54% en met -0,47%. Bij bedienden daalde het volume met -0,66% en met -0,27%, (telkens minder dan de helft). Ook was het herstel in juni en juli groter bij arbeiders (met resp. 1,47% en 0,50% groei in juni en juli), bij bedienden duurt het langer: de stijgingen zijn minder groot (nl. resp. 0,21% en 0,64% voor juni en juli). Bij bedienden zet zich voor september en oktober nog een hoopvolle evolutie in, maar de arbeidersjobs bleven dalen, tot -0,71%% in december.

Bron: SDWorx