In het kort
• Kaartbetalingen blijven de meest populaire vorm van digitaal betalen; aan
betaalautomaat gebeurt twee derde contactloos.
• Overschrijvingen vertegenwoordigen het grootste betaalbedrag en worden
vaak mobiel verricht.
• Voor 80% van het bedrag van elektronische kaartbetalingen en
overschrijvingen wordt sterke klantverificatie gebruikt, wat betalingsfraude
helpt voorkomen.
Kaartbetalingen vertegenwoordigen meer dan de helft van het aantal digitale betalingen, gevolgd door
overschrijvingen (één op drie) en domiciliëringen (één op tien). Het gemiddelde bedrag per kaartbetaling
bedraagt ongeveer € 40, terwijl overschrijvingen door zowel particulieren als ondernemingen voornamelijk
voor grotere betalingen (gemiddeld meer dan € 4600) worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat meer dan
90% van het totaalbedrag van digitale betalingen bestaat uit overschrijvingen.
Overschrijvingen gebeuren voor het overgrote deel elektronisch en bijna zeven op de tien worden met
een mobiele betaalapp (bijvoorbeeld Payconiq) uitgevoerd. Bankapps zijn de tweede populairste manier
om overschrijvingen te doen.
Bij de kaartbetalingen zijn mobiele betaalapps minder ingeburgerd. Meer dan 80% van de elektronische
kaartbetalingen vindt plaats aan een fysieke terminal bij de winkelier of handelaar. Bijna twee derde van
deze betalingen gebeurt contactloos, waarbij de kaart niet fysiek in contact komt met de betaalautomaat.
Instantoverschrijvingen voor kleinere bedragen
Bij instantoverschrijvingen komt de betaling binnen een paar seconden op de rekening van de
begunstigde terecht. Ze vertegenwoordigen bijna 15% van de elektronische overschrijvingen, maar
worden vooralsnog enkel voor relatief kleinere bedragen (gemiddeld ongeveer € 840) gebruikt.
Digitaal betalen wordt alsmaar eenvoudiger. Om betalingsfraude te voorkomen is het van belang dat de
nodige veiligheidsmaatregelen worden ingebouwd door middel van sterke klantverificatiemethodes. Dit
houdt in dat je jezelf als betaler moet identificeren, door bijvoorbeeld het ingeven van een pin- of
kaartlezer-code of via gezichts- en vingerafdrukherkenning.
Voor bijna 80% van het bedrag van elektronische kaartbetalingen en overschrijvingen wordt gebruik
gemaakt van sterke klantverificatie. Gevallen waarbij dit niet wordt gebruikt zijn bijvoorbeeld kleine
contactloze kaartbetalingen.
Ook betalingen in of naar het buitenland worden opgenomen in de betalingsstatistieken. Meer dan één
op de tien elektronische kaartbetalingen op een betaalautomaat bij een winkelier of handelaar gebeurt
buiten de landsgrenzen en meer dan de helft van de elektronische kaartbetalingen op afstand
(bijvoorbeeld online) heeft een buitenlandse begunstigde.
Hoewel digitaal betalen aan belang wint, verkiest een deel van de Belgen nog steeds cash als
betaalmiddel. Gegevens over cashbetalingen zitten niet in de betalingsstatistieken, omdat die niet worden
geregistreerd door de betalingsdienstaanbieders. Geldafhalingen zijn dan weer wel inbegrepen.
Belgen haalden in 2022 en de eerste helft van 2023 meer dan 190 miljoen keer geld af op Belgisch
grondgebied en dit voor een totaalbedrag van ongeveer € 31 miljard. In de eerste helft van 2023 lag het
gemiddelde afhaalbedrag hoger dan in dezelfde periode het jaar ervoor (€ 172 tegenover € 150). Het
aantal geldautomaten daalt echter gestaag; voor midden 2023 werden nog maar 4381 geldautomaten
met geldopnamefunctie gerapporteerd.
De Nationale Bank waakt over een vlot en veilig betaalverkeer en volgt de ontwikkelingen in
betalingssystemen en -instrumenten op de voet. Sinds 2022 verzamelt ze veel meer statistieken over de
betalingstransacties, verwerkt door Belgische betalingsdienstaanbieders. Dit kadert in een Europees
initiatief, waardoor geharmoniseerde gegevens beschikbaar zijn voor alle landen in de Europese Unie.
Bron : BNB, januari 2024
Links.
NBB stat