Recht op deconnectie is een voordeel voor werkgevers en werknemers

Vanaf 2023 krijgen medewerkers het recht om buiten de werkuren offline te zijn: dat staat te lezen in de nieuwe Arbeidsdeal van de federale regering. ‘Ik ben hier een groot voorstander van’, zegt Hans De Witte, hoogleraar arbeidspsychologie aan de KU Leuven.

Door het recht op deconnectie mogen werkgevers niet langer verwachten dat werknemers buiten de werkuren mails, sms’en of appjes lezen of beantwoorden. Privébedrijven met twintig medewerkers of meer moeten de regels en afspraken over hoe ze dat recht zullen toepassen ook schriftelijk vastleggen. Dat kan via een ondernemings-cao of via het arbeidsreglement (allebei tegen uiterlijk 1 januari 2023). ‘Het is positief dat de overheid een duidelijk signaal geeft dat het recht op deconnectie belangrijk is’, vindt Hans De Witte. ‘Het is immers noodzakelijk dat medewerkers zich op bepaalde momenten kunnen loskoppelen van hun werk. Mensen hebben nood aan recuperatie om hun mentale en fysieke welzijn in balans te houden. Het recht op deconnectie speelt daar een belangrijke rol in.'

Zelf aanvoelen

Organisaties creëren volgens de professor best een cultuur waarin deconnectie evident is en afgedwongen kan worden. ‘Ik vergelijk het een beetje met het verbod op roken op openbare plaatsen. Veel rokers en horeca-uitbaters zagen dit niet zitten. Vandaag is er een cultuur ontstaan waarbij mensen zelf aanvoelen waar en wanneer roken ongepast is. Ik hoop dat mensen ook zullen aanvoelen wanneer het niet langer gepast is om mekaar met professionele berichten te bestoken.’

Maar wat met thuiswerk? Hoe kunnen organisaties erover waken dat ook voor telewerkers het recht op deconnectie werkt? ‘Dat maakt de zaken complexer’, meent Hans De Witte. ‘We weten uit onderzoek dat veel mensen grondiger en harder werken als ze telewerken. Mensen lassen minder pauzes in, vullen de weggevallen pendeltijd van en naar het bedrijf op met werk, en werken ook vaker langer.’

Dit verhoogt de werkdruk en verlaagt de mogelijkheden tot recuperatie. De Witte benadrukt dat het om die redenen belangrijk is dat werkgevers duidelijke regels vastleggen over wanneer en hoe telewerkers pauzes moeten inlassen, zodat ook zij de mogelijkheid krijgen om voldoende te recupereren.

Positief voor organisaties én medewerkers

‘Ik verwacht dat het recht op deconnectie een positieve impact zal hebben op de vermindering van werkstress en het aantal burn-outs. Die zaken zijn vaak het gevolg van dat er van mensen meer gevraagd wordt dan ze aankunnen.’ ‘Door met andere zaken dan werk bezig te zijn, kunnen mensen hun energiepeil herstellen zodat ze mentaal, fysiek en emotioneel hun batterijen kunnen opladen. Uiteindelijk is dit in het voordeel van werknemers en werkgevers.’