Recordaantal zelfstandigen start als vrije beroeper

​2,4% meer mensen zijn het afgelopen jaar als vrije beroeper gestart. In totaal zijn er zo’n 40.000 vrije beroepers bij gekomen, goed voor een derde van alle zelfstandigen die het afgelopen jaar gestart zijn. Nooit waren er dat in ons land zoveel.

Dat blijkt uit een analyse van hr-dienstverlener Acerta, van de meest recente cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Vooral in de IT-sector komen er de laatste jaren veel vrije beroepers bij. Het aantal startende architecten nam de voorbije jaren dan weer opmerkelijk af.

Een derde van zelfstandigen start in vrij beroep

Starten in een vrij beroep zit in de lift in ons land, zo blijkt uit de meest recente cijfers van het RSVZ die Acerta analyseerde. Het afgelopen jaar kwamen er maar liefst 40.338 vrije beroepers bij in België. Nooit lag dat cijfer zo hoog als nu. Het is bovendien een derde (32,6%) van het totale aantal zelfstandigen dat het voorbije jaar een activiteit opstartte. De instroom aan vrije beroepers lag afgelopen jaar 2,4% hoger dan in 2021 en maar liefst 16,4% hoger dan vijf jaar geleden. De verhouding hoofd-bijberoep blijft nagenoeg stabiel op 60/40.

Figuur 1: Startende zelfstandigen, startende vrije beroepen, 2017-2022 - cijfers RSVZ

Els Schellens, director Starters en Zelfstandigen bij Acerta: “ Dat er een stijgende interesse is voor het statuut van zelfstandige en de vrije beroeper in het bijzonder merken we ook aan de vragen naar informatie. Het vrij beroep is een specifiek statuut dat bepaalde voordelen, maar ook bepaalde administratieve eigenheden met zich meebrengt. Het is erg positief dat steeds meer mensen - ook jongeren - de stap zetten. Dat het sociale vangnet voor een zelfstandige steeds meer aansluit bij dat van een loontrekkende – denk aan verloven, pensioen ... – heeft de drempel duidelijk verlaagd. Bovendien biedt het statuut een zekere vrijheid in hoe je je organiseert, en ook dat draagt bij aan het succes van het vrije beroep.”

Duidelijke groei in IT-beroepen

In sommige vrije beroepen is de stijging meer opvallend dan in andere. In absolute aantallen is de stijging het grootst in de zorgberoepen, met een toename van 2.701 verpleegkundigen, 1.718 kinesitherapeuten, 1.040 huisartsen en 962 artsen-specialisten.

Procentueel zijn de stijgingen de afgelopen vijf jaar het grootst in de IT-sector. In 2022 kwamen er 52,8% meer software-ontwikkelaars bij - voornamelijk mannen - en ook 22,2% meer IT-consultants.

Enkele andere vrije beroepen noteerden in 2022 dan weer minder starters dan vijf jaar geleden. Het aantal nieuwe advocaten stagneert, het aantal architecten is met bijna een vijfde (-17%) gedaald.

Figuur 2: Evolutie aantal starters van enkele belangrijke vrije beroepen - cijfers RSVZ

Els Schellens: “Kiezen voor een vrij beroep is vaak een keuze die al wordt gemaakt tijdens de studie: je studeert voor dierenarts en dus word je meestal ook dierenarts. Hetzelfde geldt voor huisarts, tandarts, kinesitherapeut, verpleegkundige .... Het is logisch dat er vooral wordt gekozen voor beroepen waar veel vraag naar is. Omgekeerd is het niet onlogisch dat vrije beroepen waar veel minder spanning zit op de verhouding vraag-aanbod, een veel gematigder tot zelfs geen groei in aantal starters noteren.”

Iets meer dan de helft van de startende vrij beroepen is vrouw

Figuur 3: Startende vrije beroepen, verhouding m/v - cijfers RSVZ

Over de cijfers

De analyse is gebaseerd op de cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ).

Wat is een vrij beroep?

Onder ‘vrij beroep’ wordt verstaan een zelfstandige met een vrij en intellectueel beroep, met een afgebakende specialisatie, die vooral intellectuele diensten of producten levert.