Tewerkstellingsbarometer september 2020

30 oktober 2020 à 10:00

De Tewerkstellingsbarometer is een maandelijkse publicatie van de RSZ met informatie over de bezoldigde tewerkstelling in België.

Het doel van de barometer bestaat erin de evolutie te beschrijven van het gemiddelde maandelijkse aantal personen dat minstens één arbeidsrelatie tijdens de observatieperiode heeft. Deze aanpak, waarbij niet het aantal betrekkingen ("jobs") maar het aantal natuurlijke personen ("werknemers") centraal staat, beantwoordt aan het begrip "Belgische binnenlandse werkgelegenheid". Het gaat met andere woorden om een demografische benadering.

Aangezien de barometer de tewerkstelling op Belgisch grondgebied meet die aan de Belgische sociale zekerheid onderworpen is, is het dus onmogelijk om hieruit de tewerkstellingsgraad uit af te leiden: hiervoor wordt gekeken naar de tewerkstelling uitgeoefend door werknemers die in België wonen (waaronder andere andere "uitgaande" grensarbeiders die in de grensstreek werken en die meestal aan de sociale zekerheid van de buurlanden onderworpen zijn).

Werknemers aan de slag

Het gemiddelde aantal tewerkgestelde personen in september 2020 bedroeg 4.033.304. Dat is een daling van ongeveer 26.500 eenheden ten opzichte van september 2019 (-0,7%), als direct gevolg van de Coronacrisis die startte op 18/03/2020. Opmerking: de werknemers in tijdelijke werkloosheid worden nog steeds meegeteld in de tewerkstellingscijfers. Ze maken dus geen deel uit van de daling hieronder beschreven. Het effect van de crisis dat gemeten wordt door de barometer is vooral van toepassing op de annulatie of niet-hernieuwing van de (zeer) tijdelijke contracten (Interim, Flexi, Extra).

Mannen en vrouwen

De daling van de tewerkstelling is hoger bij de mannen (-0,9%) dan bij de vrouwen (-0,4%).

Leeftijdsgroepen

De evolutie van de tewerkstelling is niet alleen het gevolg van werknemers uit die leeftijdsklassen die een job vinden/verliezen, maar hangt evenzeer samen met de toename/afname van de bevolking in die leeftijdsklassen.

Het aantal jonge werknemers (< 25 jaar) neemt sterk af (-7,1%) ten opzichte van het jaar ervoor.
In de leeftijdscategorie 25-39 jaar daalde het gemiddelde aantal tewerkgestelde personen ten opzichte van september 2019 (-1,3%).
In de leeftijdscategorie 40-49 jaar is er een daling van het gemiddelde aantal tewerkgestelde personen ten opzichte van september 2019 (-0,7%).
De leeftijdscategorie 50 – 64 jaar lijkt minder getroffen te zijn door de Coronacrisis, zelfs al is de stijgeng minder uitgesproken dan voor deze crisis (+1,5% in vergelijking met 2019). Dit kan verklaard worden doordat de werknemers die het meest getroffen zijn door de crisis (interim contracten, extra, flexi) minder in deze leeftijdscategorie voorkomen.

Woonplaats

Op jaarbasis is het gemiddelde aantal werknemers gedaald in de drie gewesten ; deze daling is nagenoeg gelijk voor bevolking van het Vlaamse Gewest (-0,7%)en van het Waalse Gewest (-0,6%) en meer uitgesproken voor de inwoners van het Brusselse hoofdstedelijke Gewest (-1%).

Impact van de Coronacrisis

Door de Coronacrisis zijn heel wat ondernemingen gedwongen om hun activiteiten stop te zetten of sterk te verminderen. Dat heeft een sterke impact op hun vraag naar arbeidskrachten. Dit is duidelijk zichtbaar in deze tewerkstellingsbarometer waarvan de cijfers afkomstig zijn uit de periode 20 augustus 2020 tot en met 16 september 2020.

De cijfers van de Tewerkstellingsbarometer gebaseerd op de Dimona-aangifte, die de werkgever uitvoert telkens als een werknemer in of uit dienst treedt. Dat heeft implicaties voor wat er wel en niet in deze Tewerkstellingsbarometer is opgenomen.

Tijdelijke werkloosheid is tijdens de crisis de belangrijkste maatregel om het arbeidsvolume terug te dringen. De maatregel houdt in dat werknemers tijdelijk geen of slechts beperkte prestaties leveren, en dat ze een vervangingsinkomen krijgen van de RVA. In het personeelsbestand blijft de werknemer wel aanwezig, en er gebeurt dus geen Dimona. Via Dimona is het dus niet mogelijk om een inschatting te krijgen van het aantal tijdelijk werklozen of van het aantal dagen tijdelijke werkloosheid.
Een ander gevolg van de verminderde economische activiteit is het schrappen of niet vernieuwen van (zeer) tijdelijke contracten (flexi-jobs en extra’s). Het effect daarvan is wél zichtbaar in deze rapportering. Er zullen geen of veel minder nieuwe Dimonarelaties gemeld worden.
Tijdens de periode van verminderde activiteit zal in heel wat sectoren het aantal arbeidskrachten afnemen, zowel door een eventueel verhoogde uitstroom, als door een verminderde instroom van nieuwe werknemers. In principe zijn deze effecten ook zichtbaar in Dimona, maar doordat in Dimona geen gegevens over de aard van het contract (tijdelijk, onbepaalde duur) nog de aard voltijds/deeltijds, is het reële tewerkstellingseffect moeilijk te bepalen.