Zelfstandige die activiteit opstart, neemt eerste jaar gemiddeld 15 dagen vakantie

Tijd, geld en mentaal welzijn bepalen of startende zelfstandigen al dan niet op reis gaan

Zelfstandigen die een nieuwe activiteit opstarten, nemen in hun eerste jaar gemiddeld 15 dagen vakantie. Dat blijkt uit een onderzoek van hr-dienstenbedrijf Acerta bij meer dan 1.000 zelfstandigen die één tot anderhalf jaar geleden zijn gestart. 4 op de 10 vinden dat ze genoeg vakantie hebben genomen het afgelopen jaar, maar eveneens 4 op de 10 willen vanaf het tweede jaar meer vakantie inplannen. Vooral het gebrek aan tijd en financiële middelen in de zaak, bepalen of een starter met vakantie gaat, zo blijkt. “Dat startende zelfstandigen minder vakantie nemen dan het wettelijk minimum voor werknemers, is een aandachtspunt. Om burn-outs tegen te gaan, is het belangrijk dat ook startende zelfstandigen voldoende mentale rust inbouwen”, aldus Acerta.

Startende zelfstandige neemt 15 dagen vakantie

Een lange vakantie aan het strand of in de bergen: voor de meeste startende zelfstandigen is dat niet de realiteit. In het volledige eerste jaar van de opstart van hun onderneming, nemen zelfstandigen slechts gemiddeld 15 dagen vakantie. Dat is minder dan het wettelijk minimum van 20 dagen dat voltijdse werknemers hebben. Toch is 43% van de startende zelfstandigen van plan om ook volgend jaar niet meer verlof te nemen dan ze nu doen. Nog eens 43% is van plan wel meer vakantie te nemen. Opmerkelijk: 5% plant minder vakantie in het tweede jaar, 9% voorziet zelfs helemaal geen vakantie.

^{Figuur 1: Zijn zelfstandigen van plan meer of minder dan 15 dagen vakantie te nemen in hun tweede jaar?}

Vakantie kost starters (te) veel tijd en geld

Waarom startende zelfstandigen zichzelf weinig vakantie gunnen, heeft in de eerste plaats te maken met het verlies aan inkomsten. Niet werken beschouwen de meeste zelfstandigen als ‘niets verdienen’ (68%). Ook de factor tijd speelt een rol: starters willen ‘geen tijd verliezen’ door op vakantie te gaan (33%). Een minderheid, 1 op 6 startende zelfstandigen, zegt bovendien niet geïnteresseerd te zijn in vakantie.

^{Figuur 2: Waarom zouden starters minder vakantie nemen in hun tweede jaar in vergelijking met het eerste}

Els Schellens, experte starters bij Acerta: “Meestal hebben startende zelfstandigen nog geen werknemers die hun onderneming draaiende kunnen houden als ze er zelf niet zijn. Zeker het eerste jaar vraagt hun activiteit als zelfstandige maximale focus: alles is nieuw, je probeert bekendheid te verweren, klanten te winnen, je hebt investeringen gedaan. Het is voor de meeste starters moeilijk om dat even los te laten. Toch is het ook belangrijk voor zelfstandigen om tijdig de batterijen op te laden en om de steun van hun omgeving niet te verliezen. Dat kan alleen door er eens een langere periode tussenuit te gaan en niet telkens één of twee dagen. De energie en ‘goesting’ die tot de opstart heeft geleid, moet af en toe volledig worden bijgetankt.”

Startende zelfstandigen die in hun tweede jaar meer vakantie willen nemen, doen dat vooral omwille van hun persoonlijk welzijn. 57% geeft aan vakantie nodig te hebben voor een betere werk-privébalans, 52% heeft behoefte aan mentale rust.

^{Figuur 3: Waarom zouden starters meer vakantie nemen in hun tweede jaar in vergelijking met het eerste}

^{Over de cijfers}

^{De Graadbarometer is een onderzoek onder starters-zelfstandigen om de polsslag bij starters te meten rond enkele kernthema’s. Deze vierde editie liep van 16 mei tot 5 juni 2022 bij startende zelfstandigen die vanaf 1 januari 2021 hun zaak hebben opgestart (opstart sinds anderhalf jaar). Er waren 1100 respondenten. De vorige edities waren in 2017, 2018 en 2020.}