5 economische lichtpuntjes voor 2024

Onze economische verwachtingen voor 2023 zijn niet meteen zot optimistisch, met onder meer magere groei, terug hogere inflatie en een recordaantal faillissementen. Maar toch zijn er ook economische lichtpuntjes voor 2024.

Opklarende internationale conjunctuur

De belangrijkste rem op de wereldeconomie het voorbije jaar was de (bedoelde) impact van de snelle renteverhogingen door centrale bankiers over de hele wereld in reactie op de inflatieopstoot. Die renteverhogingscyclus ligt ondertussen achter de rug.

Niettemin duurt het doorgaans één à twee jaar om de volledige impact van renteverhogingen te verwerken. Rekening houdend daarmee zou de negatieve impact van de eerdere renteverhogingen op de wereldeconomie in de loop van 2024 toch duidelijk moeten gaan afnemen.

Bovendien gaan de financiële markten er vandaag van uit dat de centrale banken al voor de zomer hun beleidsrentes terug zullen beginnen te verlagen. Dat zou dan de economie een extra duwtje in de rug moeten geven.

Daarnaast zou doorheen het jaar ook de koopkracht in heel wat landen moeten gaan herstellen. De inflatie is in veel landen aan het afkoelen, terwijl de loongroei stilaan een inhaalbeweging (de meeste landen hebben geen automatische loonindexering) maakt.

Die combinatie van de rente-impact en de koopkracht suggereert dat het internationale conjunctuurklimaat toch duidelijk zou moeten verbeteren doorheen de loop van 2024.

Lagere rente

Ook in België ligt de piek van de rente in deze cyclus allicht achter de rug. De marktrentes op langere looptijden doken de voorbije weken al duidelijk lager als gevolg van de bijgestelde verwachtingen voor de renteacties van de ECB. Die lagere rente zal bijdragen tot gunstigere financieringsvoorwaarden voor bedrijven en gezinnen in 2024.

De vraag wordt dan al snel naar welk niveau de rentes terug zullen zakken. Een terugkeer naar de extreem lage renteniveaus van de jaren voor de inflatiecrisis is weinig waarschijnlijk. Zonder nieuwe verrassingen in de wereldeconomie zijn we allicht op weg naar rentes meer in lijn met ‘normale’ groei- en inflatieomstandigheden. In België zou dat voor de rente op langere termijn in de richting van 2,5 à 3% zijn.

Verbeterende concurrentiepositie

Door de combinatie van de inflatieopstoot en ons vrij unieke systeem van automatische loonindexering stegen de loonkosten in ons land de voorbije jaren duidelijk sneller dan in onze belangrijkste handelspartners. Dat ondermijnde de concurrentiepositie van onze bedrijven.

Het ergste zou op dat vlak achter de rug moeten liggen. Uiteraard niet dat de loonkosten bij ons terug zullen dalen, maar in de landen rondom ons zou vanaf 2024 toch een inhaalbeweging op gang moeten komen. Daardoor zal de recent opgebouwde loonhandicap geleidelijk terug wat moeten gaan verminderen.

Ook al zijn we nog niet meteen van die handicap af, volgens de Nationale Bank duurt dat tot 2026 (en dat is allicht een wat optimistische inschatting), zou de druk op onze concurrentiepositie toch moeten afnemen.

Toenemende koopkracht

Ondanks de moeizame economische situatie worden er nog altijd jobs bij gecreëerd. Samen met een nieuwe indexering zorgt dat ervoor dat de gemiddelde koopkracht van de gezinnen ook de komende jaren blijft toenemen.

In 2024 zal die stijging wel duidelijk minder zijn dan de spectaculaire koopkrachtboost van 2023, maar de gemiddelde koopkracht blijft er wel op vooruit gaan.

Dat suggereert dat ook de gezinsbestedingen en de investeringen van de gezinnen kunnen blijven toenemen.

België als voorzitter van de EU

In de eerste helft van 2024 neemt België het EU-voorzitterschap op zich. Los van het beschamende feit dat we dan als voorzitter op het Europese strafbankje terecht zullen komen voor onze wankele begroting, wil België dat voorzitterschap aangrijpen om een aantal belangrijke dossiers voor onze economie op tafel te leggen.

België wil vooral inzetten op industrieel beleid, om op Europees niveau werk te maken van een plan over waar we met onze industrie naartoe willen. Daarnaast zal ook veel aandacht gaan naar een verdere versterking van de interne markt. Die is één van de belangrijkste economische troeven van het hele Europese verhaal, zeker ook voor Vlaamse bedrijven, maar die interne markt is nog lang niet voltooid (en was de voorbije jaren wat stilgevallen).

Als België op die twee dossiers echte vooruitgang kan boeken, dan zal dat onze economie ten goede komen.