Commissie brengt verlichting voor Europese consumenten en bedrijven met actieplan om tegen 2040 jaarlijks 260 miljard euro te besparen

De EU bevindt zich op een cruciaal keerpunt voor haar concurrentievermogen, decarbonisatie en veiligheid, met een duidelijke noodzaak om op te treden. Structureel hoge energiekosten zijn schadelijk voor onze burgers en bedrijven. De uitdagingen zijn duidelijk, net als de rol van de Europese Unie om ze aan te pakken. Vandaag komt de Commissie met een actieplan met kortetermijnmaatregelen om de energiekosten te verlagen, de energie-unie te voltooien, investeringen aan te trekken en beter voorbereid te zijn op potentiële energiecrises.

In en outs

Als essentieel onderdeel van de Clean Industrial Deal zal dit plan niet alleen verlichting bieden aan huishoudens met hoge energierekeningen, maar ook aan industrieën die kampen met hoge productiekosten, met een geraamde totale besparing van 45 miljard EUR in 2025, die geleidelijk zal toenemen tot 130 miljard EUR aan jaarlijkse besparingen tegen 2030 en 260 miljard EUR tegen 2040.

Het actieplan zal de consument op korte termijn verlichting bieden en de weg vrijmaken voor de voltooiing van de energie-unie door de voordelen van meer hernieuwbare energie, energiebesparingen, diepere marktintegratie en betere interconnecties naar voren te schuiven. Het is van cruciaal belang dat er maatregelen worden voorgesteld om de structurele uitdagingen aan te pakken die de energiekosten in de EU doen stijgen, met name de afhankelijkheid van Europa van ingevoerde fossiele brandstoffen en het gebrek aan volledige integratie van het elektriciteitssysteem. Het plan bouwt voort op de recente hervorming van de opzet van de elektriciteitsmarkt, het REPowerEU-plan,sectorspecifieke blauwdrukken voor wind-, zonne- en netten en herziene energie- en klimaatwetgeving in het kader van het “Fit for 55”-pakket.

Door investeringen in schone energie en infrastructuur te versnellen en door de gasmarkten transparanter en eerlijker te maken, kan energie betaalbaarder worden gemaakt. Een verdere verkorting van de vergunningstermijnen voor hernieuwbare energie en energie-infrastructuur zal ook helpen de kosten van de elektriciteitsproductie te verlagen. Consumenten profiteren al van ongeveer 34 miljard euro per jaar dankzij de interne energiemarkt van de EU. Verdere integratie zou dergelijke voordelen al tegen 2030 tot 40-43miljard EUR per jaar kunnen opleveren.

Voorzitter Ursula von der Leyen: "We drijven de energieprijzen omlaag en het concurrentievermogen omhoog. We hebben de energieprijzen in Europa al aanzienlijk verlaagd door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te verdubbelen. Nu gaan we een stap verder met het actieplan voor betaalbare energie als onderdeel van onze Clean Industrial Deal. Hiermee bereiken we meer voorspelbare prijzen, sterkere verbindingen in heel Europa en een grotere energieafname. We zullen de resterende belemmeringen systematisch wegnemen, zodat we een echte energie-unie kunnen opbouwen."

Verlaging van de energiekosten om consumenten onmiddellijk verlichting te bieden bij de voltooiing van de energie-unie

Om elektriciteit betaalbaarder te maken, zal de Commissie alle drie de componenten van de energierekening aanpakken, namelijk netwerk- en systeemkosten, belastingen en heffingen en leveringskosten. We zullen aanbevelingen doen aan de lidstaten om de nationale belastingen op elektriciteit te verlagen en consumenten in staat te stellen gemakkelijker van leverancier te veranderen naar onder meer goedkopere energieaanbiedingen. Voortbouwend op de bestaande EU-elektriciteitswetgeving zal de Commissie ook het gebruik van langlopende leveringscontracten verder ondersteunen, waardoor uiteindelijk het verband tussen de retailelektriciteitsrekeningen en de hoge en volatiele gasprijzen wordt verbroken. Om de nettarieven deels op de energierekening te verlagen, zal zij een methode voorstellen om ervoor te zorgen dat de nettarieven de kosten van het energiesysteem weerspiegelen en het meest efficiënte gebruik van het net stimuleren.

Samen met steun om meer en snellere hernieuwbare energiebronnen tot stand te brengen, zal de Commissie ook aanzienlijke voordelen voor consumenten opleveren door een breder gebruik van energie-efficiëntieoplossingen te ondersteunen, wat kan leiden tot besparingen tot 162 miljard EUR per jaar in 2030. Een EU-garantieregeling die in samenwerking met de Europese Investeringsbank zal worden ontwikkeld, zal helpen de risico's van investeringen in energie-efficiëntiediensten te verminderen en de toegang tot efficiëntere apparaten en producten met een langere levensduur te vergemakkelijken.

De gasprijzen in de EU zijn te hoog en tasten het concurrentievermogen van de Europese industrie aan. Om eerlijke concurrentie te waarborgen, zal de Commissie haar toezicht op de gasmarkten van de EU opvoeren met de hulp van het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER), de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) en de nationale regelgevende instanties. We zullen ook samenwerken met betrouwbare lng-leveranciers om extra kostenconcurrerende invoer vast te stellen en de koopkracht van de Unie te benutten door de vraag van EU-bedrijven te bundelen.

Uiteindelijk zijn dieper geïntegreerde, goed functionerende en koolstofvrije energiemarkten het beste schild tegen prijsvolatiliteit. Daarom zal de Commissie ernaar streven de energie-unie te voltooien, met meer interconnectoren, een sterker net en grensoverschrijdende handel, en zal zij een reeks initiatieven ontplooien om onder meer elektrificatie en het koolstofvrij maken van de verwarmings- en koelingssector te stimuleren, particulier kapitaal te mobiliseren en het energiesysteem verder te digitaliseren.

Beter voorbereid zijn op mogelijke crises

Bevoorradingszekerheid is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat de prijzen stabiel blijven. De Commissie zal het EU-kader voor energiezekerheid actualiseren om opkomende dreigingen zoals cyberaanvallen, sabotage van kritieke infrastructuur en risico's als gevolg van de afhankelijkheid van invoer aan te pakken. It will also step up preparedness for potential price crisis, among others, by issuing guidance to Member States on how to reward consumers to reduce consumption at peak times and keep energy bills in check.

Voor meer informatie

Vragen en antwoorden over het actieplan voor betaalbare energie

Factsheet over het actieplan voor betaalbare energie

Actieplan voor betaalbare energie

Persbericht over de Clean Industrial Deal