Brexit: België en Europese Unie moeten hier lessen uit trekken

Ruim drieënhalf jaar na het Britse referendum is het eindelijk zover: vandaag stapt het Verenigd Koninkrijk officieel uit de Europese Unie. Een historisch dieptepunt in de geschiedenis van de Europese Unie, dat enerzijds moet worden aangegrepen om de hand in eigen boezem te steken, maar vooral om vooruit te kijken naar de toekomstige relatie die we met onze overzeese buur willen opbouwen. Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder van het VBO: “Vanaf morgen gaat tot eind dit jaar de status quo transitieperiode van start, waarin er zo goed als niets verandert. Dat is goed nieuws voor onze ondernemingen, want het levert hen de nodige rechtszekerheid op. Tijdelijk althans, want de belangrijkste onderhandelingen moeten nog worden opgestart: die over de toekomstige handelsrelatie”.

Het VBO grijpt dit moment aan om drie prioriteiten voor de toekomst naar voren te schuiven:

1) Keep them close!

Het Verenigd Koninkrijk (VK) is de vierde belangrijkste handelspartner van ons land. Voor onze exportgerichte economie is het dan ook van groot belang dat de handel zo vlot mogelijk blijft verlopen.

Daarom pleit het VBO voor een zo diep en breed mogelijk handelsakkoord met het VK, dat zowel de goede werking van de Europese interne markt als de eerlijke concurrentie waarborgt. Dit toekomstige partnership moet een volledige en vlotte toegang tot elkaars markten verzekeren door tarieven, restricties en niet-tarifaire handelsbelemmeringen te vermijden en investeringen, professionele mobiliteit of samenwerking, bijvoorbeeld op het vlak van O&O, op een eenvoudige en eerlijke manier te laten verlopen.

n dat kader benadrukt het VBO ook het belang van de correcte uitvoering van het akkoord rond de Ierse kwestie en in het bijzonder het verrichten van douanecontroles aan de buitengrenzen van de Europese Unie en conformiteitscontroles van ingevoerde producten uit derde landen.

2) Vermijd een ‘hard Brexit’ eind 2020

In tegenstelling tot Boris Johnson pleit het VBO voor een status-quotransitie die loopt tot de dag van de inwerkingtreding van de nieuwe handelsrelatie tussen de EU en het VK. Premier Johnson heeft meermaals herhaald dat hij geen verlenging van de transitieperiode wil en dat die dus zal eindigen op 31/12/2020.

Een ruim vrijhandelsakkoord onderhandelen in minder dan 11 maanden is onrealistisch. Het alternatief, een rudimentair akkoord dat focust op een beperkt aantal sectoren, houdt daarentegen niet te onderschatten risico’s en nadelen in voor ons land. Het VBO pleit daarom voor een transitieperiode die niet per se beperkt wordt in tijd, zodat de partijen de nodige tijd krijgen om een goed en alomvattend akkoord te onderhandelen.

Bovendien blijft het risico op een ‘hard Brexit’ voortbestaan. Indien de transitieperiode op 31 december 2020 vervalt en er nog geen nieuwe én volledige handelsrelatie is, worden we geconfronteerd met een situatie waarin we terugvallen op WTO-douanetarieven en -controles. Volgens de KU Leuven zou dat leiden tot een inkrimping van onze groei met 2,35% en een verlies van ruim 40.000 banen.

3) Voorkom meer exits door concrete resultaten

Het VBO hoopt ook dat deze ‘Brexitday’ een wake-upcall is voor de Europese Unie. Het feit dat een land de EU verlaat, moet beschouwd worden als een mislukking.

Wat de EU nu zeker niet mag doen, is de Britten straffen omdat ze de club verlaten hebben. Neen, ze moet de blijvers belonen en een echte meerwaarde bieden. Pieter Timmermans: “Europa moet zich dan ook focussen op zijn kerntaken en de grote uitdagingen die op ons af komen doeltreffend aanpakken. Het gaat dan over de uitdagingen en opportuniteiten gelinkt aan onder meer de globalisering, digitalisering, duurzaamheid en de concurrentiekracht van onze industrie”. Ook moeten de EU en haar lidstaten volgens het VBO inspanningen leveren om de steun aan het Europese project te versterken, via een betere communicatie over de tastbare positieve gevolgen van de EU in ons dagelijks leven. Maar communicatie alleen is niet voldoende. Het is een Europa van resultaten dat telt.

Pieter Timmermans trekt ook een parallel tussen de Brexit en de actuele politieke situatie in ons land. “De stemming in 2016 heeft de Britse maatschappij in dergelijke mate verdeeld dat beleid voeren de facto onmogelijk werd. Politieke partijen preken in een verdeelde samenleving enkel en alleen voor de eigen kerk, terwijl men verder moet denken als men een globaal politiek akkoord wil smeden, en politieke compromissen goed moet uitleggen wanneer men een maatschappelijk draagvlak wil creëren. Ik hoop dat de Brexitsaga een waarschuwing is voor de politieke klasse in ons land”, besluit hij.

Bron: VBO