Circulaire 2019/C/35 betreffende de hervorming van het E-notariaat

26 april 2019 à 06:49

De Algemene Administratie van de Inning en de Invordering publiceerde op 26/04/2019 de circulaire 2019/C/35. Deze circulaire betreft de kennisgeving van de fiscale schulden bij de vervreemding of hypothecaire aanwending van een voor hypotheek vatbaar goed of naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging wordt geautomatiseerd.

I.Inleiding

II.Elektronische kennisgeving door de ontvanger

III.Btw-hoedanigheid moet niet langer meegedeeld of bevraagd worden

IV.De fiscale schulden die ter kennis kunnen gebracht worden naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging moeten zeker en vaststaand zijn

V.Deblokkering ten gunste van de gerechtsmandataris

VI.Overige wijzigingen

VII.Inwerkingtreding

Inleiding

Inzake E-notariaat – het systeem van elektronische gegevensuitwisseling tussen de FOD Financiën en sommige ministeriële ambtenaren bij de vervreemding of de hypothecaire aanwending van een voor hypotheek vatbaar goed en naar aanleiding van het opmaken van een attest of akte van erfopvolging[1] – worden een aantal wetswijzigingen doorgevoerd[2].

De belangrijkste zijn:

de kennisgeving van de fiscale schulden door de ontvangers aan de notarissen gebeurt voortaan elektronisch;
de btw-hoedanigheid van de aanvrager van de akte tot vervreemding of hypothecaire aanwending moet niet langer meegedeeld of bevraagd worden;
het volstaat dat de fiscale schulden die naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging worden ter kennis gebracht, zeker en vaststaand zijn;
de deblokkering van bankrekeningen na overlijden ten gunste van een gerechtsmandataris.

Verder worden de terminologie en praktische toepassingsvoorwaarden binnen de verschillende wetgevingen geharmoniseerd.

Elektronische kennisgeving door de ontvanger

Het bericht dat de notarissen en de ambtenaren van de aankoopcomités bij de vervreemding of de hypothecaire aanwending van een voor hypotheek vatbaar goed aan de FOD Financiën moeten doen, of de inlichting bij een tekort aan beslagen sommen, evenals het bericht dat de notarissen aan de FOD Financiën moeten sturen naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging, gebeurt al sinds lange tijd op elektronische wijze[3].

Voortaan zal de verzendingstroom ook in omgekeerde richting geautomatiseerd gebeuren. De FOD Financiën zal op elektronische wijze de fiscale schulden[4] kunnen notificeren.

Alleen de kennisgeving van bedrijfsvoorheffing verschuldigd op meerwaarden die niet-inwoners verwezenlijken naar aanleiding van een overdracht onder bezwarende titel van in België gelegen onroerende goederen of van zakelijke rechten met betrekking tot zulke goederen blijft op papier gebeuren[5].

Uiteraard kan de ontvanger de kennisgeving nog bij aangetekende brief doen in geval van overmacht of bij een technische storing.

En ook wanneer de notaris zelf, omwille van voormelde redenen, het bericht bij aangetekende brief heeft verzonden[6], zal de ontvanger de kennisgeving per papier doen[7].

Wanneer de kennisgeving elektronisch is gebeurd, is de datum van de verzending van de kennisgeving de datum van de ontvangstbevestiging meegedeeld door de ICT-dienst van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat of van de FOD Financiën.

Wanneer eenzelfde kennisgeving achtereenvolgens en respectievelijk wordt verzonden op elektronische wijze en per papier, zal de papieren kennisgeving slechts primeren wanneer de verzendingsdatum ervan de verzendingsdatum van de elektronische kennisgeving voorafgaat.

Btw-hoedanigheid moet niet langer meegedeeld of bevraagd worden

De bepalingen van het Btw-Wetboek inzake E-notariaat worden aangepast aan de only once wet[8] waardoor de aanvrager van de akte tot vervreemding of hypothecaire aanwending of de aanvrager van een attest of een akte van erfopvolging voortaan niet langer verplicht is om zijn btw-hoedanigheid mee te delen[9] of de notaris niet langer verplicht is om naar btw-hoedanigheid van deze aanvrager te informeren[10].

De fiscale schulden die ter kennis kunnen gebracht worden naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging moeten zeker en vaststaand zijn

Omdat de kennisgeving naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging – in tegenstelling tot de kennisgeving naar aanleiding van de vervreemding of hypothecaire aanwending van een voor hypotheek vatbaar goed – geen aanleiding geeft tot derdenbeslag, en omdat de voorwaarde van opeisbaarheid niet wettelijk vereist is[11], wordt voortaan[12] algemeen bepaald dat de kennisgeving plaats kan vinden wanneer de fiscale schuld een zekere en vaststaande schuld uitmaakt. Het is dus niet noodzakelijk over een uitvoerbare titel te beschikken.

Deblokkering ten gunste van de gerechtsmandataris

Met het oog op de harmonisering van de verschillende wettelijke bepalingen en omdat men in de praktijk soms moeilijkheden ondervindt wanneer de rechthebbenden vermeld in het attest of de akte van erfopvolging van een insolvabiliteitsprocedure genieten, is uitdrukkelijk voorzien in deblokkering ten gunste van de gerechtsmandataris[13].

Bij insolvabiliteitsprocedures zoals een collectieve schuldenregeling, een deficitaire vereffening of gerechtelijke reorganisatie verliest de schuldenaar, in tegenstelling tot de gefailleerde[14], het beheer over zijn vermogen niet. Om te verhinderen dat de rechtverkrijgende in die situatie zijn erfelijk aandeel zou laten verdwijnen, moet dit aandeel ontvangen worden door de gerechtsmandataris die belast is met de verdeling ervan op basis van de voorrechten en hypotheken van de verschillende schuldeisers.

Overige wijzigingen

De terminologie en de praktische toepassingsvoorwaarden worden in de verschillende wetgevingen geharmoniseerd.

Zo moet de FOD Financiën bv. bij de kennisgeving van de fiscale schulden naar aanleiding van de opmaak van een attest of akte van erfopvolging geen wettelijk bepaald modelbericht meer gebruiken.