Ecologisch duurzame onderwijs- en opleidingsstelsels

De Commissie heeft een voorstel gepubliceerd voor een aanbeveling van de Raad betreffende leren voor ecologische duurzaamheid. Doel van het voorstel is steun aan de lidstaten, scholen, instellingen voor hoger onderwijs, niet-gouvernementele organisaties en alle aanbieders van onderwijs te verlenen om lerenden inzicht en vaardigheden bij te brengen op het gebied van duurzaamheid, klimaatverandering en milieu.

Het nieuwe European sustainability competence framework beschikbaar, dat door het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek is gepubliceerd. In het document worden de voor de groene transitie vereiste competenties in kaart gebracht, zoals kritisch denken, het nemen van initiatieven, respect voor de natuur en inzicht in het effect van dagelijkse handelingen en beslissingen op het milieu en het klimaat.

Volgens Margaritis Schinas, vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze, “heeft de participatie van jongeren een revolutie teweeggebracht in de wijze waarop we naar het klimaat en het milieu kijken. Via onze programma's voor jongeren, het Europees Solidariteitskorps en DiscoverEU betrekken we onze jeugd bij het streven naar duurzaamheid. Dit is een nieuwe stap in het streven naar een betere integratie van duurzaamheid in het onderwijs.”

Volgens Mariya Gabriel, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, “wordt overal in Europa enorm veel werk verzet om kinderen, jongeren en volwassenen inzicht bij te brengen in en zich betrokken te voelen bij de klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit en duurzaamheid. We willen op deze inspanningen voortbouwen en nauw met de lidstaten samenwerken om duurzaamheid een centrale plaats toe te kennen in de onderwijs- en opleidingsstelsels. Alle lerenden moeten vanaf jonge leeftijd mogelijkheden krijgen om inzicht te verwerven in en zich in te zetten voor ecologische duurzaamheid om onze planeet en onze toekomst te beschermen.”

Achtergrondinformatie

Ter voorbereiding van het voorstel heeft de Commissie breed overleg gepleegd over de huidige stand van zaken inzake leermogelijkheden ter bevordering van milieuduurzaamheid in de EU. Een openbare enquête van juni tot september 2021 heeft meer dan 1 300 reacties en 95 standpuntnota's opgeleverd. Er is ook input verzameld tijdens een reeks online raadplegingen van beleidsmakers, leerkrachten, jongerenorganisaties, sociale partners, onderzoekers en andere belangstellende instanties en organisaties. Tijdens de raadplegingen werd beklemtoond dat onderwijs en opleiding van cruciaal belang zijn om mensen te helpen inzicht te verwerven in en zich in te zetten voor milieuduurzaamheid.

Volgens 71 % van de deelnemers aan de openbare enquête zijn onderwijs en opleiding de belangrijkste sector in dit verband, gevolgd door overheidsinstellingen en regeringen (56 %) en de media (34 %). Uit de enquête is gebleken dat het van prioritair belang wordt geacht leerkrachten, opleiders, jeugdleiders en academisch personeel hoogwaardige mogelijkheden voor professionele ontwikkeling op het gebied van milieu en duurzaamheid te bieden en duurzaamheid als een transversaal thema in curricula en studieprogramma's te integreren.

Doel

Het voorstel van de Commissie roept de lidstaten op om:

• lerenden van alle leeftijden toegang te bieden tot hoogwaardige en inclusieve onderwijs- en opleidingsmogelijkheden op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit en duurzaamheid;
• het leren voor ecologische duurzaamheid als prioriteit in het beleid en de programma's voor onderwijs en opleiding te verankeren om de sector te ondersteunen en in staat te stellen aan de groene transitie bij te dragen;
• instellingsbrede benaderingen van duurzaamheid te bevorderen en te ondersteunen die onderwijs en leren; visie, planning en bestuur; actieve deelname van studenten en personeel; beheer van gebouwen en middelen en partnerschappen met lokale en grotere gemeenschappen omvatten;
• nationale en EU-middelen voor investeringen in duurzame en groene infrastructuur, opleiding, instrumenten en hulpmiddelen vrij te maken om onderwijs en opleiding veerkrachtiger te maken en beter op de groene transitie voor te bereiden.

Uit een Eurobarometer-enquête over de belangrijkste prioriteiten van de EU de komende jaren blijkt dat voor jongeren de belangrijkste prioriteit de bescherming van het milieu en de bestrijding van de klimaatverandering is (67 %), gevolgd door betere onderwijs- en opleidingsmogelijkheden (56 %). De enquêteresultaten bewijzen hoe belangrijk het is maatregelen te nemen.

Ook het programma Erasmus+ 2021-2027 legt grote nadruk op de groene transitie in onderwijs en opleiding. In het jaarlijks werkprogramma voor 2022 zal prioriteit worden verleend aan projecten ter ontwikkeling van groene competenties en vaardigheden, toekomstgerichte curricula en planmatige benaderingen van duurzaamheid door aanbieders van onderwijs. In het kader van een specifieke oproep tot het indienen van grootschalige projecten zal financiering worden verleend om innovatieve benaderingen van onderwijs ter bevordering van ecologische duurzaamheid op te sporen, te ontwikkelen en te testen. De Commissie zal ook voorzien in opleidingsmogelijkheden en praktijkgemeenschappen voor onderwijsactoren via School Education Gateway en eTwinning. Het nieuwe portaal over de Europese onderwijsruimte van de Commissie biedt gemakkelijk toegang tot informatie over onderwijs en opleiding in de EU, met inbegrip van specifieke informatie over groen onderwijs.

Volgende stappen

Het voorstel van de Commissie zal door de lidstaten worden besproken en daarna door de ministers van Onderwijs worden aangenomen. De Commissie zal de uitvoering van de aanbeveling ondersteunen via wederzijds leren en uitwisselingen tussen de lidstaten, de belanghebbenden en de partnerlanden.

Meer informatie

Voorstel voor een aanbeveling van de Raad betreffende leren voor ecologische duurzaamheid

European sustainability competence framework

Europese onderwijsruimte

GreenComp – The European sustainability competence framework on the Science Hub

Leerhoek

School Education Gateway

eTwinning

Bron : Europese Commissie, pershoek, januari 2021 - "Commissie pleit voor een centrale plaats voor ecologische duurzaamheid in de onderwijs- en opleidingsstelsels in de EU'​