Het investeringsvolume is met 6,2 % gedaald in 2020 ...

Hoe evolueerden de investeringen in België tijdens de covid-19-pandemie? De gegevens van de EUKLEMS-databank van het Federaal Planbureau, die details verschaffen op het niveau van de activa en de bedrijfstakken, kunnen deze vraag beantwoorden.

Investeringen per activa

Na een gemiddelde groei van 3,7 % per jaar sinds het einde van de economische en financiële crisis (gemiddelde over de periode 2013-2019), is het investeringsvolume van de Belgische economie in 2020 met 6,2 % gedaald. In het licht van de pandemie heeft de daling van de investeringen niet alle activa in dezelfde mate getroffen. Sommige activa zijn sterk gedaald, terwijl andere meer gespaard zijn gebleven. O&O is de enige activa waarvoor de investeringen in de totale economie in 2020 licht zijn gestegen (0,4 %). Deze groei is duidelijk te danken aan de farmaceutische industrie.

Voor twee ICT-activa, software en hardware, bleef de daling van de investeringen in 2020 beperkt tot respectievelijk 1,6 % en 4,7 %. Beide zijn van essentieel belang voor de ontwikkeling van telewerken en dit verklaart waarom veel bedrijfstakken in 2020 een positieve groei van de ICT-investeringen hebben geregistreerd.

Afgezien van recreatieve, literaire en artistieke werken, die slechts 0,5 % van de totale nominale investeringen vertegenwoordigen, zijn de investeringen in machines en werktuigen (-9,0 %) en vervoermiddelen (-8,2 %) in 2020 het sterkst teruggelopen. Ook de investeringen in niet- residentiële gebouwen en bouwwerken (-7,2 %) en in telecommunicatieapparatuur (-7,8 %) zijn sterker gedaald dan de totale investeringen.

De investeringen in woongebouwen, die voornamelijk door de sector van de huishoudens worden gedaan, zijn ook aanzienlijk gedaald, namelijk met 6,7 %, tegen een gemiddelde jaarlijkse stijging van 2,9 % in de periode 2013-2019.

Evolutie van de investeringen in volume (kettingeuro’s) per activa, 2019-2020

Investeringen per bedrijfstak

In alle bedrijfstakken wordt in 2020 een daling van het investeringsvolume waargenomen, met uitzondering van zes bedrijfstakken. De farmaceutische industrie heeft een uitzonderlijke groei van het investeringsvolume gerealiseerd van 23,0 %, ruim boven de gemiddelde jaarlijkse groei tussen 2013 en 2019 (1,2 %). Deze sterke groei van de investeringen had betrekking op alle activacategorieën. Ook de chemische industrie en de distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering hebben hun investeringen in 2020 sterker opgevoerd dan het gemiddelde voor de periode 2013-2019. De wetenschappelijke O&O-tak heeft zijn investeringen in 2020 met 7,3 % verhoogd, wat lager is dan het jaargemiddelde over de periode 2013-2019 (15,5 %). Ten slotte hebben ook de informaticadiensten en dienstverlenende activiteiten op gebied van informatie en de telecommunicatiesector hun investeringen in 2020 verhoogd, maar in zeer beperkte mate (respectievelijk 2,5 % en 0,6 %).

In andere bedrijfstakken, die sterk door de covid-crisis zijn getroffen, zijn de investeringen sterk gedaald. Dit is het geval voor dienstverlenende activiteiten zoals verschaffen van accommodatie en maaltijden, kunst, amusement en recreatie, administratieve en ondersteunende diensten, en vervoer en opslag, of voor takken van de verwerkende nijverheid zoals raffinage, houtindustrie, vervaardiging van

papier en papierwaren, drukkerijen, de automobielindustrie en de vervaardiging van elektrische apparatuur. De sector productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht behoort ook tot de bedrijfstakken die hun investeringen in 2020 sterk hebben teruggeschroefd, nadat ze in de periode 2013-2019 sneller waren gegroeid dan het gemiddelde van de economie.

Het investeringsvolume van de openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen heeft in 2020 een quasi nulgroei opgetekend. Deze evolutie is de combinatie van een sterke groei van de investeringen voor verschillende activa zoals vervoermiddelen, ICT-apparatuur of software en een daling van de investeringen in niet-residentiële gebouwen en bouwwerken, die wellicht verband houdt met de stilstand in de bouwsector. Deze activa vertegen­woordigen ongeveer de helft van de nominale investeringen van de bedrijfstak in 2020.

De conclusie is dat covid-19 heeft geleid tot een forse daling van het investeringsvolume in 2020. Het asymmetrische karakter van de impact van de gezondheidscrisis wordt ook bevestigd in deze investeringsgegevens: sommige bedrijfs­takken hebben hun investeringen sterker teruggeschroefd, terwijl andere hun investeringen hebben verhoogd. De daling van de investeringen was meer geconcentreerd in bepaalde activa. De daling van de ICT-investeringen was beperkter en de O&O-investeringen zijn zelfs licht gestegen op het niveau van de totale economie.