Hypothecair krediet in 2023: kredietverlening blijft dalen in het tweede kwartaal

Het aantal kredietaanvragen, zonder deze die betrekking hadden op een externe herfinanciering, kende in de loop van het tweede trimester van 2023 een daling met ongeveer 29% ten opzichte van hetzelfde trimester van vorig jaar. Het onderliggende bedrag van de kredietaanvragen daalde eveneens met ongeveer 29%. Voor het tweede trimester op rij bevindt het aantal kredietaanvragen voor de betrokken trimesters (deze voor herfinancieringen niet meegerekend) zich op het laagste niveau sinds 2010.

Het aantal kredietaanvragen daalde voor alle doeleinden. De kredietaanvragen voor de aankoop van een woning (-13.184) daalden met -22,7%, deze voor de aankoop + renovatie van een woning (-524) met -10%. Ook het aantal kredietaanvragen voor de renovatie van een woning(-6.027, hetzij -34,8%), evenals het aantal kredietaanvragen voor andere doeleinden zoals een garage, bouwgrond... (-1.970, hetzij -38,8%) kenden een sterke daling, net als het aantal kredietaanvragen voor de bouw van een woning (-7.224, hetzij -52,7%). Ook het aantal aanvragen voor externe herfinancieringen kende een spectaculaire daling met -63,5%, hetgeen niet verwonderlijk is in het huidige stijgende renteklimaat.

In het tweede trimester van 2023 daalde het aantal verstrekte kredieten, externe herfinancieringen buiten beschouwing gelaten, net als in het eerste trimester met ongeveer 36% ten opzichte van het tweede trimester van 2022. Ook het overeenstemmende bedrag kende een daling met ongeveer 36%.

De dalende kredietvraag leidt dus tot een overeenkomstige daling van het aantal verstrekte kredieten.

Er werden in het tweede trimester van 2023 iets meer dan 44.500 nieuwe kredieten verstrekt voor een totaalbedrag van bijna 7,4 miljard EUR – externe herfinancieringen buiten beschouwing gelaten. Dat is het laagste aantal kredieten verstrekt in een tweede trimester sinds bijna 20 jaar. In bedrag werd sinds 2015 in een tweede trimester nooit minder krediet verstrekt.

Algemeen genomen was er dus een daling van het aantal verstrekte kredieten met ongeveer 36% ten opzichte van het tweede trimester van 2022, en die daling was merkbaar voor alle bestemmingen.

Het aantal kredieten voor de aankoop van een woning (-10.000, hetzij -27,8%), het aantal kredieten voor de renovatie van een woning (-6.724, hetzij -43%) en het aantal kredieten voor aankoop met verbouwing (-1.015, hetzij -30,3%) kenden een sterke daling ten opzichte van het tweede trimester van 2022. Het aantal bouwkredieten kende echter de sterkste daling met -50,9% of 5.470 kredieten minder dan in het tweede trimester van 2022, evenals het aantal kredieten voor andere doeleinden (-1.964) dat een daling met -49,1% kende.

Daarnaast daalde in het tweede trimester van 2023 ook het aantal externe herfinancieringen opnieuw spectaculair met 78,3%. Er werden bijgevolg minder dan 1.800 externe herfinancieringen verstrekt voor een totaalbedrag van ongeveer 219 miljoen EUR.

De gemiddelde bedragen van de verstrekte kredieten stegen in het tweede trimester licht.

Het gemiddelde bedrag van een krediet voor de aankoop van een woning steeg in het tweede trimester van 2023 tot ongeveer 193.000 EUR.

Ook het gemiddelde bedrag van een krediet voor de bouw van een woning kende in het tweede trimester van 2023 een lichte stijging en klokte af op bijna 211.000 EUR.

Het gemiddelde bedrag van een krediet voor de aankoop van een woning + renovatie daarentegen kende een verdere daling tot ongeveer 192.000 EUR.

In het tweede trimester van 2023 kozen opnieuw meer dan 9 op 10 kredietnemers, meer bepaald 96%, voor een vaste rentevoet of een veranderlijke rentevoet met een initiële periode van rentevastheid van minimum 10 jaar. Ongeveer 4% van de kredietnemers opteerde voor een veranderlijke rentevoet met een initiële periode van rentevastheid tussen 3 en 10 jaar. Nauwelijks 0,3% van de kredietnemers opteerde nog voor een jaarlijks veranderlijke rentevoet.

Rekening houdend met de stijgende rentevoeten (zie grafiek hierna) blijft de Belgische consument dus in overgrote mate kiezen voor zekerheid. Het aantal personen dat opteert voor een veranderlijke rentevoet blijft laag. Maar ook in geval van een veranderlijke rentevoet wordt de consument door de wetgeving ten zeerste beschermd. Zo kan de veranderlijke rentevoet na aanpassing aan de evolutie van de toepasselijke referte-indexen nooit meer bedragen dan het dubbele van de initiële rentevoet.

De kredietsector is en blijft zich ervan bewust dat hypothecaire kredietverlening met grote zorg moet gebeuren en dat verantwoorde kredietverlening het absolute uitgangspunt moet blijven. Op dat punt zit de sector op dezelfde lijn als de toezichthouder: de kredietverstrekkers moeten de nodige voorzichtigheid aan de dag leggen om enerzijds maximaal te vermijden dat individuele kredietnemers te omvangrijke leningen zouden aangaan, en anderzijds op termijn de financiële stabiliteit te vrijwaren.