Nieuwe steun om concurrentievermogen en veerkracht van kmo's te vergroten

Temps de lecture: 7 min |13 september 2023 à 18:57

De Commissie presenteert op 12 september 2023 een reeks initiatieven om tegemoet te komen aan de behoeften van Europese kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) in het huidige economische klimaat. Kmo's maken 99 % van de Europese bedrijven uit en zijn essentiële aanjagers van de groene en de digitale transitie in Europa, maar hebben als gevolg van de diverse crises van de afgelopen jaren nog altijd te kampen met onvoorspelbaarheid en volatiliteit.

In deze gepresenteerde mededeling over steun voor kmo's worden nieuwe maatregelen voorgesteld die op korte termijn verlichting bieden, het concurrentievermogen van kmo's op lange termijn stimuleren en het ondernemingsklimaat in de eengemaakte markt eerlijker maken. In het kader van deze maatregelen publiceert de Commissie vandaag ook nieuwe voorstellen voor een verordening betreffende betalingsachterstand bij handelstransacties en een richtlijn tot instelling van een stelsel voor belasting van kmo's via het hoofdkantoor. Aanvullende initiatieven zijn erop gericht de toegang van kmo's tot financiering verder te bevorderen, het ondernemingsklimaat te verbeteren en kmo's te helpen om tot midcaps uit te groeien, zodat hun volledige economische potentieel kan worden benut.

In de nieuwe verordening betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties wordt het probleem van de betalingsachterstanden aangepakt: een oneerlijke praktijk die de cashflow van kmo's in gevaar brengt en het concurrentievermogen en de veerkracht van de toeleveringsketens belemmert. Met de nieuwe regels wordt de richtlijn betreffende betalingsachterstand van 2011 ingetrokken en vervangen door een verordening. Het voorstel voorziet in een strengere maximale betalingstermijn van 30 dagen, elimineert dubbelzinnigheden en pakt de juridische leemten in de huidige richtlijn aan. De voorgestelde verordening introduceert de automatische betaling van opgelopen rente en vergoedingen en voert nieuwe handhavings- en herstelmaatregelen in om ondernemingen te beschermen tegen wanbetalers.

Het stelsel voor belasting van kmo's via het hoofdkantoor biedt kmo's die grensoverschrijdend actief zijn via vaste vestigingen de mogelijkheid om met slechts één belastingdienst — die van het hoofdkantoor — te werken in plaats van aan meerdere belastingstelsels te moeten voldoen. Dit voorstel zal de fiscale zekerheid en billijkheid vergroten, de nalevingskosten en marktverstoringen die van invloed zijn op zakelijke beslissingen verminderen en tegelijkertijd het risico op dubbele en overbelasting en belastinggeschillen tot een minimum beperken. De verwachte daling van de nalevingskosten moet met name investeringen en grensoverschrijdende expansie in de EU bevorderen. Kmo's die in verschillende lidstaten actief zijn, zullen optimaal gebruik kunnen maken van de vrijheid van vestiging en het vrije verkeer van kapitaal zonder te worden gehinderd door onnodige fiscale belemmeringen.

Daarnaast worden in de mededeling van de Commissie over steun voor kmo's een aantal niet-wetgevende maatregelen voorgesteld om kmo's te ondersteunen en ervoor te zorgen dat hun volledige economische potentieel wordt benut:

verbetering van het huidige regelgevingskader voor kmo's door voort te bouwen op het succesvolle eerste volledige jaar van toepassing van het “one in, one out”-beginsel (7,3 miljard euro netto kostenbesparingen), de toepassing van de kmo-toets te verbeteren en consequent rekening te houden met de behoeften van kmo's in toekomstige EU-wetgeving, bijvoorbeeld door te voorzien in langere overgangsperioden voor kmo's. De Commissie zal een kmo-gezant van de EU benoemen om de Commissie richtsnoeren en advies te geven over kmo-kwesties en de belangen van kmo's extern te behartigen. De kmo-gezant van de EU brengt rechtstreeks verslag uit aan de voorzitter (en rapporteert tevens aan de commissaris voor interne markt over kmo-gerelateerde activiteiten die door zijn diensten worden ondersteund) en zal deelnemen aan hoorzittingen van de Raad voor regelgevingstoetsing met de directoraten-generaal over initiatieven die een grote potentiële impact op kmo's hebben. De Commissie zal ook het gebruik van testomgevingen voor regelgeving bevorderen om experimenten en innovatie door kmo's te stimuleren;
vereenvoudiging van de administratieve procedures en rapportagevereisten voor kmo's door het technische systeem dat het eenmaligheidsbeginsel toepast (onderdeel van de digitale toegangspoort) tegen eind 2023 in te voeren, zodat kmo's in de hele eengemaakte markt administratieve procedures kunnen afronden zonder dat zij documenten steeds weer opnieuw moeten indienen. De Commissie zal omslachtige procedures, zoals verklaringen en certificaten voor de detachering van werknemers (zoals het zogenaamde A1-document over socialezekerheidsrechten), vereenvoudigen en digitaliseren. Daarnaast zal de Commissie voortbouwen op de eerste stappen die vóór de zomer zijn gezet met het oog op de in maart 2023 aangekondigde vermindering van de rapportageverplichtingen met 25 %. Zij zal in de komende weken met verdere voorstellen komen en met maatregelen om dergelijke lasten systematisch in kaart te brengen en gerichte rationaliseringsplannen voor de komende jaren te ontwikkelen;
ervoor zorgen dat meer investeringen beschikbaar worden voor kmo's, bovenop de meer dan 200 miljard euro die beschikbaar is voor kmo's in het kader van de verschillende financieringsprogramma's van de EU die tot 2027 lopen. Voortbouwen op het succes van het kmo-onderdeel van InvestEU door overdrachten van de lidstaten naar nationale compartimenten in dat onderdeel aan te moedigen en ervoor te zorgen dat een deel van de voorgestelde EU-garantie van 7,5 miljard EUR in het kader van een nieuw specifiek onderdeel van InvestEU (het platform strategische technologieën voor Europa - STEP) ook beschikbaar is voor kmo's. Een eenvoudige, gestandaardiseerde methode zal kmo's helpen om verslag uit te brengen over duurzaamheidskwesties en zo de toegang tot duurzame financiering vergemakkelijken;
de ontplooiing van een geschoolde beroepsbevolking voor kmo's mogelijk maken door steun te blijven verlenen aan opleidingsinitiatieven van de grootschalige partnerschappen voor vaardigheden in het kader van het Europees pact voor vaardigheden en andere ondersteunende initiatieven om vaardigheden af te stemmen op de behoeften van kmo's op de Europese arbeidsmarkt;
de groei van kmo's ondersteunen door uiterlijk eind 2023 de huidige drempels in de definities van kmo's te herzien en een geharmoniseerde definitie te ontwikkelen en bepaalde verplichtingen voor kleine midcap-ondernemingen mogelijk aan te passen om hun economisch potentieel ten volle te benutten.

Achtergrond

De 24 miljoen kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) in Europa vertegenwoordigen 99 % van alle bedrijven en verschaffen twee derde van alle werkgelegenheid in de privésector in de EU. Zij vormen een essentieel onderdeel van het economische en sociale weefsel van Europa, stimuleren de groene en de digitale transitie van Europa en ondersteunen onze welvaart op lange termijn.

Kmo's zijn onevenredig hard getroffen door de reeks crises van de afgelopen jaren: COVID-19, de Russische oorlog tegen Oekraïne, de energiecrisis en de stijgende inflatie. Kmo's hebben nog altijd te maken met volatiliteit en onvoorspelbaarheid, alsook met leveringsbeperkingen, tekorten aan arbeidskrachten en vaak oneerlijke concurrentie en een ongelijk speelveld wanneer zij in Europa zakendoen. Betalingsachterstanden bij handelstransacties staan investeringen en groei in de weg en dragen bij tot onzekerheid en een gebrek aan vertrouwen in het ondernemingsklimaat. Uit het recente verslag over de prestaties van kmo's blijkt dat de door kmo's toegevoegde waarde in 2023 naar verwachting 3,6 % onder het niveau van 2019 blijft (tegenover 1,8 % voor grote ondernemingen), terwijl de werkgelegenheid in kmo's nog maar nauwelijks is hersteld tot het niveau van voor de crises.

Om kmo's in de EU ten volle tot hun recht te laten komen op de eengemaakte markt en daarbuiten, heeft de Commissie in het kader van haar kmo-strategie van 2020 voor een duurzaam en digitaal Europa een uitgebreide reeks maatregelen voorgesteld. De meeste van deze maatregelen zijn afgerond of lopen nog. Daarnaast spelen kmo's een cruciale rol bij de cocreatie en uitvoering van transitietrajecten, die tot doel hebben de groene en de digitale transitie in industriële ecosystemen te ondersteunen. Kmo-vriendelijke bepalingen maken deel uit van alle belangrijke wetgevingsinitiatieven van de EU, terwijl het Enterprise Europe Network, het Europees platform voor clustersamenwerking en andere partners werken aan verdere steunmaatregelen voor kmo's.

Wat financiering betreft, verwacht de Commissie meer dan 200 miljard euro voor kmo's beschikbaar te stellen in het kader van haar verschillende financieringsprogramma's die tot 2027 lopen. Dit omvat aanzienlijke bedragen in het kader van de cohesiefondsen van de EU (65 miljard euro) en de faciliteit voor herstel en veerkracht (45,2 miljard euro) die bestemd zijn voor directe en indirecte maatregelen ter ondersteuning van kmo's om hen te helpen veerkrachtiger, duurzamer en digitaler te worden.