Verdere afschaffing: slechts één op tien kmo vraagt geen ziektebriefje meer

Zeven op tien van onze Belgische kmo’s staan niet te springen voor een verdere afschaffing van het ziektebriefje. De meerderheid vraagt altijd een medisch attest, zelfs bij één dag. Slechts één op tien kmo’s vraagt geen ziektebriefje meer. Het weglaten van de ziektebriefjes maakt de personeelsplanning complexer, vooral in productieomgevingen met arbeiders.

De recente bevraging van SD Worx bij 481 kmo-bedrijfsleiders (juni 2023) geeft bijkomend inzicht in actuele werkgerelateerde uitdagingen bij Belgische kmo’s.

Eind 2022 keurde het parlement de wet goed die werknemers toelaat om drie keer per jaar één dag ziek te zijn zonder medisch attest voor te leggen. Werkgevers met minder dan 50 werknemers kunnen van deze regel afwijken. In het voorjaar van 2023 kwam er een nieuw wetsvoorstel dat de afschaffing van het ziektebriefje uitbreidt naar drie keer drie dagen per werknemer per kalenderjaar én naar alle bedrijven ongeacht hun omvang.

Meerderheid kmo’s vraagt altijd ziektebriefje

De meerderheid van de Belgische kmo’s (nl. 53%) vraagt altijd een medisch attest, zelfs bij één dag. Er zijn wel verschillen naar regio. Kmo’s in Wallonië vragen significant vaker een ziektebriefje (al na 1 dag) (66,2%) dan Vlaanderen (47,0%). Bijna vier op tien (36%) van de kmo’s vraagt een medisch attest pas vanaf meerdere dagen afwezigheid. Voor kmo’s en bedrijven vanaf 50 medewerkers is de afschaffing van het briefje voor 1 dag (en dit tot 3 keer per jaar) een feit of een verplichting. Kleinere kmo’s kunnen hiervan afwijken en dit medisch attest toch blijven vragen voor elke ziekteperiode, ongeacht de duur ervan.

Kleinste kmo’s zijn meest soepel

Het valt op dat de kleine kmo’s het meest soepel omgaan met ziektebriefjes. Kmo’s met minder dan 5 werknemers vragen significant minder vaak ziektebriefjes dan kmo’s met meer dan 5 werknemers. Bij kmo’s met minder dan 5 werknemers blijft het percentage dat altijd een medisch attest vraagt (ook bij één dag) beperkt tot 45%. Ter vergelijking bij kmo’s tussen 5 en 50 werknemers is dit minstens 70%. Gemiddeld vraagt slechts 1 op 10 van de kmo’s (11%) geen ziektebriefjes meer, tenzij in uitzonderlijke gevallen.

In de praktijk zorgt de nieuwe regelgeving vandaag al voor kopzorgen (drie keer per jaar één dag afwezig zonder doktersbriefje): vooral kmo’s met arbeiders (52%) ondervinden een moeilijkere planning. Bedrijven met bedienden ervaren minder impact (37%).

68% van de werkgevers in Industrie en bouw blijven vandaag een medisch attest vragen, ook bij 1 dag.

Weinig draagvlak voor verdere afschaffing

Bijna 70% van de kmo’s (69%) is tegen een verdere uitbreiding van het weglaten van het doktersbriefje; medebepaald naar drie keer drie dagen per jaar. Slecht 16% is voor zo een uitbreiding.

Anneleen Verstraeten, kmo-adviseur van SD Worx: “Uit deze bevraging blijkt maar weinig animo voor het verder afschaffen van het medisch attest naar drie keer drie dagen per jaar. Hoewel dit minder personeelsadministratie belooft, zou dit een mogelijk verlies betekenen van negen extra dagen per werknemer per jaar, bovenop vakantie en ziekteperiodes met attest.” De specialist motiveert: “Het weglaten van het ziektebriefje voor drie maal 1 dag maakt de personeelsplanning vandaag al complexer, vooral in productieomgevingen met arbeiders. Werkgevers moeten dan last-minute op zoek naar vervanging. Voor de continuïteit van de productie of diensten is het belangrijk dat werknemers hun werkgever onmiddellijk informeren over hun ziekte. Maar zelfs dan is het voor de collega’s, die dan van hun rust genieten, niet altijd evident om meteen in te springen. Deze ervaringen wegen niet op tegen de administratieve vereenvoudiging.”

Over de studie

In de driemaandelijkse tewerkstellingsprognose van SD Worx zijn voor de 53e keer een voor België representatief aantal kmo's bevraagd naar hun verwachtingen over tewerkstelling. Hieraan namen 481 bedrijven van 1 - 250 werknemers deel tussen 31 mei en 16 juni. Het betreft een online bevraging van de kmo’s in België aan de hand van een representatieve steekproef waarbij het onderzoeksbureau CityD-WES de respondenten via e-mail aanspreekt. De studie wordt ieder kwartaal herhaald. Er wordt gewogen volgens regio en organisatiegrootte in functie van de populatie van kmo’s. De resultaten zijn representatief voor alle kmo’s in België. De weging is kleiner dan 3. Voor de volledige steekproef bedraagt de foutenmarge 4.4% (betrouwbaarheidsinterval van 95%).