Als zelfstandige moet u elk kwartaal sociale bijdragen betalen, die u rechten geven op sociale zekerheid. Maar weet u hoe deze bijdragen worden berekend, in welke situatie u ze moet betalen en hoe u ze kunt aanpassen aan uw situatie? In dit artikel zullen we deze vragen beantwoorden en u advies geven om uw sociale status te optimaliseren.
Sociale bijdragen zijn verplichte afhoudingen die dienen om de sociale zekerheid van zelfstandigen te financieren. Ze dekken de volgende risico's:
De sociale bijdragen worden berekend op basis van uw netto belastbaar beroepsinkomen, dat wil zeggen het bedrag dat u aan de fiscus aangeeft na aftrek van beroepskosten. Het bijdragentarief is 20,5% voor inkomens tussen €17.008,88 en €108.238,40 per jaar. Het is degressief voor inkomens lager of hoger dan deze drempels.
U moet sociale bijdragen betalen als u een zelfstandige activiteit uitoefent als hoofd- of bijberoep, of als u meewerkende echtgeno(o)t(e) bent van een zelfstandige. U moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze, dat de bijdragen bij u zal innen en de sociale uitkeringen aan u zal betalen.
U moet de sociale bijdragen betalen vanaf het begin van uw activiteit, en tot het einde ervan. U moet ook sociale bijdragen betalen als u uw activiteit voortzet na de pensioengerechtigde leeftijd, tenzij u van een vrijstelling geniet.
De sociale bijdragen die u in 2025 betaalt, zijn voorlopige bijdragen, gebaseerd op uw inkomsten van 2022. Ze zullen in 2027 worden geregulariseerd, wanneer uw inkomsten van 2025 bekend zijn. Als uw inkomsten van 2025 hoger zijn dan die van 2022, zult u een bijdragetoeslag moeten betalen. Als uw inkomsten van 2025 lager zijn dan die van 2022, krijgt u het teveel betaalde terug.
De sociale bijdragen worden elk jaar geïndexeerd, afhankelijk van de evolutie van de consumptieprijsindex. De inkomensdrempels en -plafonds die als basis dienen voor de berekening van de bijdragen worden ook elk jaar aangepast. U kunt de tabel met sociale bijdragen voor 2025 raadplegen op de website van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid of op de website van uw sociaal verzekeringsfonds.
De berekening van de sociale bijdrage hangt af van uw categorie van bijdrager. Hier zijn de algemene formules voor de drie belangrijkste categorieën :
Voor de zelfstandige in hoofdberoep is de sociale bijdrage gelijk aan 20,5% van het netto belastbaar inkomen, als dit tussen €17.008,88 en €108.238,40 ligt.
Voor de zelfstandige in bijberoep is de sociale bijdrage gelijk aan 20,5% van het netto belastbaar inkomen, als dit hoger is dan €1.881,76.
Voor de gepensioneerde die een zelfstandige activiteit uitoefent, is de sociale bijdrage gelijk aan 14,7% van het netto belastbaar inkomen, als dit tussen €3.730,89 en €108.238,40 ligt.
Ja, er bestaat een speciaal regime voor de 'starter', dat wil zeggen de zelfstandige die zijn activiteit begint. Tijdens de eerste vier kwartalen van zijn activiteit kan de starter in hoofdberoep onder bepaalde voorwaarden genieten van een vermindering van zijn sociale bijdragen. Hij moet met name een jaarinkomen hebben van minder dan €17.008,88, geen zelfstandige activiteit in hoofdberoep hebben uitgeoefend in de voorgaande 20 kwartalen, en geen actief vennoot of zaakvoerder zijn van een vennootschap.
Het bedrag van de vermindering varieert afhankelijk van het geschatte inkomen van de starter:
Om van de vermindering te kunnen genieten, moet de starter een schriftelijke aanvraag indienen bij zijn sociaal verzekeringsfonds, met vermelding van zijn geschatte inkomen voor het lopende jaar. Hij moet ook elk jaar, vóór 31 maart, zijn geschatte inkomen bevestigen of wijzigen.
De sociale bijdragen zijn een essentieel onderdeel van de sociale status van zelfstandigen, waardoor ze kunnen genieten van een sociale bescherming die is aangepast aan hun behoeften. Het is daarom belangrijk om goed te begrijpen hoe ze worden berekend, in welke situatie ze moeten worden betaald en hoe ze kunnen worden aangepast aan iemands situatie. Het is ook raadzaam om een beroep te doen op een accountant of een belastingadviseur, die u kan helpen om uw sociale status te optimaliseren en onaangename verrassingen te vermijden.
Wij staan aan uw zijde om u bij deze démarche te begeleiden. U vindt een volledige documentatie over de fiscaliteit van de personenbelasting in onze Handleiding PB 2024, Tax & Management edities. Een nieuwe versie 2025 zal binnenkort beschikbaar zijn.