Deze 1ste november treedt de EU-wet inzake digitale markten in werking !

De nieuwe verordening zal een einde maken aan oneerlijke praktijken van bedrijven die als poortwachter fungeren in de onlineplatformeconomie. Zij is in december 2020 door de Commissie voorgesteld en in recordtempo, in maart 2022, door het Europees Parlement en de Raad goedgekeurd.

De wet digitale markten definieert wanneer een groot onlineplatform als “poortwachter” wordt aangemerkt. Het gaat hierbij om digitale platforms die een belangrijke verbinding vormen tussen zakelijke gebruikers en consumenten - door hun positie kunnen zij soms als particuliere regelgever optreden en zo obstakels in de digitale economie opwerpen. Om deze problemen aan te pakken, zal de wet digitale markten poortwachters een reeks verplichtingen opleggen en hen onder andere verbieden bepaalde gedragingen te verrichten.

Achtergrond

Om een einde te maken aan de negatieve effecten die zich voordoen op de eengemaakte markt van de EU als gevolg van bepaalde gedragingen van onlineplatforms die als digitale poortwachter fungeren, heeft de Commissie in december 2020 niet alleen een voorstel voor een wet digitale diensten, maar ook een voorstel voor een wet digitale markten voorgelegd.

Deze wet digitale markten zal worden gehandhaafd via een robuuste toezichtsstructuur met de Commissie als enige handhaver, in nauwe samenwerking met de autoriteiten in de EU-lidstaten. De Commissie zal sancties en boetes kunnen opleggen tot 10% van de wereldwijde omzet van een onderneming en tot 20% in geval van herhaalde inbreuken. Als er sprake is van systematische inbreuken, zal de Commissie ook gedrags- of structurele maatregelen kunnen opleggen die nodig zijn om de doeltreffendheid van de verplichtingen te waarborgen, waaronder een verbod op verdere overnames.

Ten slotte verleent de wet digitale markten de Commissie de bevoegdheid om marktonderzoeken te verrichten en zo te garanderen dat de in de verordening opgenomen verplichtingen gelijke tred houden met de digitale markten die continu in beweging zijn.

Quote(s)

De aanwijzing van poortwachters

Ondernemingen die een of meer van de in de wet digitale markten vermelde “kernplatformdiensten” aanbieden, worden als poortwachter aangemerkt als zij aan de hieronder beschreven eisen voldoen. Het gaat met name om onlinetussenhandelsdiensten zoals appstores, onlinezoekmachines, socialenetwerkdiensten, bepaalde berichtendiensten, videoplatformdiensten, virtuele assistenten, webbrowsers, cloudcomputingdiensten, besturingssystemen, onlinemarktplaatsen en advertentiediensten.

Drie belangrijke criteria

Er zijn drie belangrijke criteria op basis waarvan een onderneming onder het toepassingsgebied van de wet digitale markten valt:

1. Een omvang die van invloed is op de interne markt: wanneer de onderneming een bepaalde jaaromzet in de Europese Economische Ruimte (EER) realiseert en een kernplatformdienst aanbiedt in ten minste drie EU-lidstaten;
2. De controle over een belangrijke toegangspoort voor zakelijke gebruikers naar eindgebruikers: wanneer de onderneming een kernplatformdienst aanbiedt aan meer dan 45 miljoen maandelijkse actieve eindgebruikers die in de EU zijn gevestigd of zich daar bevinden, en aan meer dan 10 000 jaarlijkse actieve zakelijke gebruikers die in de EU zijn gevestigd;
3. Een bestendige en duurzame positie: in het geval dat de onderneming in de afgelopen drie jaar aan het tweede criterium voldeed.

Meer informatie over de procedure voor de aanwijzing van poortwachters is te vinden in de vragen en antwoorden over de wet digitale markten.

Een duidelijke lijst van wat poortwachters wel en niet mogen doen

De wet digitale markten bevat een lijst van wat poortwachters in hun dagelijkse activiteiten wel en niet mogen doen om eerlijke en open digitale markten te waarborgen. Dankzij deze verplichtingen zullen andere bedrijven beter in staat zijn om op markten te concurreren en de strijd met poortwachters aan te gaan vanuit de kracht van hun eigen producten en diensten, waardoor zij meer ruimte krijgen om te innoveren.

Wanneer een poortwachter zich schuldig maakt aan praktijken zoals eigen diensten bevoordelen of zakelijke klanten verhinderen de consument te bereiken, kan dit de concurrentie belemmeren, wat leidt tot minder innovatie, lagere kwaliteit en hogere prijzen. Wanneer een poortwachter zich schuldig maakt aan praktijken zoals oneerlijke toegangsvoorwaarden voor zijn appstore opleggen of de installatie van apps van andere bronnen verhinderen, is de kans niet onbestaande dat consumenten meer betalen voor of zelfs geen toegang krijgen tot eventuele voordelen van andere diensten.

Volgende stappen

Met de inwerkingtreding gaat de wet digitale markten de cruciale uitvoeringsfase in en wordt zij zes maanden later, vanaf 2 mei 2023, van toepassing. Vervolgens moeten potentiële poortwachters, binnen twee maanden en ten laatste op 3 juli 2023, hun kernplatformdiensten bij de Commissie aanmelden als zij aan de in de wet digitale markten vastgestelde drempels voldoen.

Zodra de Commissie de volledige aanmelding heeft ontvangen, beschikt zij over 45 werkdagen om te beoordelen of de betrokken onderneming aan de drempels voldoet en om deze als poortwachter aan te wijzen (uiterlijk 6 september 2023 als de aanmelding op de laatste dag is gebeurd). Na hun aanwijzing hebben poortwachters zes maanden de tijd, dus tot 6 maart 2024, om aan de vereisten van de wet digitale markten te voldoen.

Om de handhaving van de wet digitale markten voor te bereiden, staat de Commissie nu al proactief in contact met belanghebbenden uit de sector om ervoor te zorgen dat de nieuwe regels daadwerkelijk worden nageleefd. Voorts zal de Commissie de komende maanden een aantal technische workshops met belanghebbenden organiseren om na te gaan hoe derde partijen denken over de naleving van de verplichtingen van poortwachters in het kader van de wet digitale markten. De eerste van deze workshops vindt plaats op 5 december 2022 en is gericht op de bepaling betreffende de bevoordeling van eigen producten of diensten (“self-preferencing”).

Tot slot werkt de Commissie ook aan een uitvoeringsverordening met bepalingen over de procedurele aspecten van de aanmelding.

Meer informatie

Tekst van het Publicatieblad van de EU

Wet inzake digitale markten - vragen en antwoorden (update)

Wet inzake digitale markten - factsheet