Van “know the client” naar “know the avatar”. Witwasverplichtingen in de metaverse

De nieuwe virtuele wereld van de metaverse doet heel wat juridische vragen rijzen. Hoewel de metaverse verschillende positieve toepassingen en mogelijkheden biedt, kunnen er ook risico's aan verbonden zijn, waaronder nieuwe potentiële witwaspraktijken. De vraag stelt zich dan ook in hoeverre er geen nieuwe maatregelen moeten genomen worden om de identificatie van virtuele cliënten en het opvolgen van virtuele transacties te waarborgen.

De metaverse, nieuwe (criminele) opportuniteiten

Het financiële tijdschrift Forbes bracht in maart 2023 het verhaal dat het metaverse platform Roblox betrokken was in een strafprocedure voor de federale rechtbank in San Francisco nadat er verdachte transacties op de Roblox-platformen waren vastgesteld. Volgens de aanklacht zouden meer dan 300 Roblox-gebruikers geld hebben witgewassen door in-game valuta te gebruiken voor de aankoop van valse goederen. Op die manier konden zij geld naar elkaar doorsturen hetgeen neerkomt op witwassen. De zaak werd beëindigd met een minnelijke schikking, zonder dat Roblox schuld heeft bekend. De Roblox case is een mooi voorbeeld van hoe criminelen de metaverse proberen te gebruiken om crimineel geld wit te wassen.

En dat de metaverse aantrekkelijk is voor criminele activiteiten is niet zo verwonderlijk. De mogelijkheid om anoniem via avatars, crypto-currencies en NFT’s zaken te doen in virtuele economieën die weinig gereguleerd zijn, maken de metaverse een ideaal speelterrein voor criminelen, in het bijzonder voor het ontwikkelen van witwaspraktijken. Het is duidelijk dat de opkomst van de metaverse en web3.0 het witwassen van geld kan vergemakkelijken.

De Europese anti-witwasverplichtingen

In de Europese Unie moeten financiële instellingen en verschillende andere beroepsgroepen zoals advocaten, notarissen, accountants, kunsthandelaars etc tal van witwasverplichtingen nakomen. In het bijzonder gaat het vooreerst om het identificeren van cliënteel. Dit omvat het verzamelen van identificatiegegevens en het verifiëren van deze informatie. Vervolgens zijn zij ook onderworpen aan een meldingsplicht. Wanneer zij verdachte transacties vaststellen, waarvan zij redelijkerwijs vermoeden dat ze verband kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme moet zij dit melden aan de autoriteiten. En tot slot moeten zij ook binnen hun eigen organisatie voorzien in interne controlemaatregelen. Dit omvat het identificeren, beoordelen en beheren van risico's, het opleiden van medewerkers, het vaststellen van richtlijnen en procedures, en het uitvoeren van interne audits. Het doel van deze verplichtingen is om de financiële sector en andere betrokken beroepsgroepen te helpen bij het detecteren en voorkomen van witwaspraktijken, het belemmeren van de financiering van terrorisme.

Anti-witwasverplichtingen in de metaverse

In principe dienen de financiële instellingen en de beroepsgroepen die onderworpen zijn aan de witwasverplichtingen, deze verplichtingen ook te respecteren indien zij actief zijn in de metaverse. Alleen stellen zich in de metaverse wel een aantal problemen die zich in de fysieke wereld niet voordoen. Hoe moet een advocaten- of accountantskantoor die in Roblox of Decentraland actief zijn de identificatieverplichting naleven wanneer zij worden geconfronteerd met een avatar die om advies vraagt? En als zij de fysieke persoon achter de avatar hebben geïdentificeerd, hoe kunnen zij dan zekerheid hebben dat het altijd dezelfde fysieke persoon zal zijn die met de avatar optreedt? En hoe kan men vermijden dat avatars als stromannen optreden?

En wat met DAO’s die alomtegenwoordig zijn in de metaverse? DAO staat officieel voor Decentralized Autonomous Organisation. Dit is een organisatie die volledig zelfstandig werkt, geen bestuur heeft en op een decentrale en democratische manier wordt bestuurd door iedereen die deel uitmaakt van de organisatie of de community. Hier stelt zich de vraag hoe men de identificatieverplichting moet naleven? Wie is in geval van DAO’s de uiteindelijk begunstigde? Het is duidelijk dat de oprichting van deze structuren tot nieuwe problemen zal leiden met betrekking tot witwassen.

Het is duidelijk dat de metaverse ook inzake witwassen voor nieuwe juridische problemen zal zorgen. Ook op dit vlak zal de financiële en juridische wereld zich moeten aanpassen. Dit zal gepaard moeten gaan met een aanpassing van de witwaswetgeving maar ook met het gebruik van nieuwe technologieën, zoals artificiële intelligentie en machine learning, om virtuele transacties te monitoren en virtuele identiteiten te verifiëren. Het wordt hoog tijd dat men hier stappen zet.

Bron: Linkedin