Supernota De Wever januari 2025: ontdek de samenvattende analyse van de hervormingen en de begrotingsvooruitzichten van de potentiële Arizona-regering!

De “supernota” van formateur Bart De Wever, ook wel “supernota” genoemd, heeft aanzienlijke interesse gewekt vanwege de ambitieuze voorstellen die gericht zijn op het transformeren van verschillende aspecten van het Belgische beleid. Met fiscale aanpassingen, sociale hervormingen en pensioenherzieningen streeft de Arizona-coalitie naar een herstructurering van de overheidsfinanciën en de invoering van structurele veranderingen.

1. Een ambitieuze begrotingsstrategie: de belangrijkste cijfers

De Arizona-coalitie heeft ambitieuze begrotingsdoelstellingen vastgesteld om te voldoen aan de Europese vereisten en tegelijkertijd structurele besparingen te realiseren. Dit is het schema:

• Totale besparingen:
  • 2025: 3,646 miljard euro,
  • 2026: 7,583 miljard euro,
  • 2027: 11,739 miljard euro,
  • 2028: 15,118 miljard euro,
  • 2029: 18,09 miljard euro.
• Nieuwe beleidsmaatregelen: Met de integratie van nieuwe maatregelen loopt het totale bedrag op tot 22,719 miljard euro aan besparingen in 2029.
• Bijdragen van de “sterkste schouders”: Vermogende belastingbetalers zullen in 2029 bijdragen met 2,418 miljard euro aan besparingen, oplopend vanaf 503 miljoen euro in 2025.
• Terugverdieneffect: Nieuwe beleidsmaatregelen, zoals het verhogen van de werkgelegenheidsgraad tot 80%, zouden in 2029 een positief effect van 7,757 miljard euro genereren, met een jaarlijkse stijging (437 miljoen euro in 2025).

Deze hervormingen richten zich voornamelijk op pensioenen, de arbeidsmarkt, gezondheidszorg en fiscale rechtvaardigheid. Ze zullen naar verwachting voldoen aan de Europese begrotingsstabiliteitscriteria en de economische aantrekkelijkheid van België versterken.

2. Fiscaliteit: de basis verbreden en de lasten verlichten

• Meerwaardebelasting: Een belasting van 5% wordt geheven op financiële winsten (aandelen, obligaties, cryptomunten), met een vrijstelling tot 6.000 euro per jaar. Verliezen zijn aftrekbaar, maar alleen in hetzelfde jaar. Acties die niet op de beurs zijn genoteerd, worden alleen belast bij participaties van meer dan 5%, met een vrijstelling tot 5 miljoen euro.
• Effectentaks: Het tarief stijgt van 0,15% naar 0,25% voor portefeuilles van meer dan 1 miljoen euro. Deze maatregel zou jaarlijks ongeveer 193 miljoen euro opleveren.
• Vermindering van loonlasten: De afschaffing van de bijzondere sociale zekerheidsbijdrage (CSSS) en de verhoging van de belastingvrije som zullen de lasten tegen 2029 met 4,6 miljard euro verlagen.
• Afschaffing van fiscale niches: Een rationalisering van fiscale aftrekposten (werkloosheidsuitkeringen, hypotheekrente, specifieke inkomstenvoordelen) levert een begrotingswinst van 2,7 miljard euro op.
• Concurrentievermogen van bedrijven: Kmo’s profiteren van een verhoogde aftrekbaarheid van sociale lasten, met een totale steun van 1,1 miljard euro.
• Globale impact: Al deze fiscale maatregelen, samen met de verlaging van de loonlasten, zullen leiden tot een verlies van bijna 6,3 miljard euro aan overheidsinkomsten tegen 2029.

3. Hervorming van de pensioenen: naar een evenwichtiger systeem

• Vervroegd pensioen: De minimumleeftijd blijft 60 jaar, maar 42 gewerkte jaren zijn vereist, met minimaal 234 gewerkte dagen per jaar. Het pensioen van militairen en spoorwegpersoneel wordt geleidelijk gelijkgesteld met dat van andere ambtenaren.
• Gelijkgestelde periodes: Vanaf 2027 tellen alleen nog 50% van de niet-gewerkte jaren mee voor het pensioen. Dit percentage wordt geleidelijk verlaagd tot 20% in 2033. Vooral brugpensioen en langdurige werkloosheid worden getroffen.
• Bonus-malus: Pensioenen worden verhoogd bij verlengde carrières en verlaagd bij vervroegd vertrek (tot 5% per ontbrekend jaar).
• Uniformering: De pensioenen van ambtenaren worden berekend over 45 gewerkte jaren (in plaats van de laatste 10 jaar).

4. Arbeidsmarkt: meer flexibiliteit en lagere uitkeringen

• Beperking van werkloosheidsuitkeringen: Deze worden beperkt tot maximaal twee jaar, met een snellere daling van de uitkeringsbedragen. Lokale overheden (OCMW’s) zullen bijspringen in uitzonderlijke gevallen.
• Flexijobs: Het jaarlijkse inkomensplafond wordt verhoogd naar 15.000 euro om flexibiliteit te bevorderen. Studenten mogen tot 600 uur per jaar werken.
• Arbeidsongeschiktheid: Werkgevers dragen 30% bij aan langdurige arbeidsongeschiktheid en krijgen prikkels om werknemers te re-integreren.

5. Vastgoed: einde aan fiscale voordelen voor meerwoningeigenaren

• Afschaffing van renteaftrek: De rente op leningen voor eigendommen anders dan de hoofdwoning is niet langer aftrekbaar. Deze maatregel streeft naar een gelijke fiscale behandeling van verschillende soorten onroerende inkomsten.
• Herziening van fiscale voordelen: De fiscale voordelen voor investeringen in huurwoningen worden verminderd, met name voor regelingen die verband houden met renovaties.
• Verhoogde belasting voor meerwoningeigenaren: Huurinkomsten worden in bepaalde situaties meer belast op basis van de werkelijke huurinkomsten in plaats van het kadastraal inkomen, met name voor eigendommen die worden gebruikt voor professionele doeleinden.
• Stimulering van duurzame investeringen: Gebouwen met een hoge ecologische prestatie behouden beperkte fiscale voordelen, maar alleen onder strikte evaluatiecriteria.
• Belasting op meerdere transacties: Er wordt een extra belasting overwogen voor eigenaren die meerdere vastgoedtransacties binnen een korte periode uitvoeren, om speculatie tegen te gaan.

Begrotingsimpact: Deze maatregelen zouden tegen 2029 een besparing van 622 miljoen euro opleveren, fiscale ongelijkheden verminderen en een minder door fiscaliteit beïnvloede vastgoedmarkt bevorderen.

6. Gezondheidszorg: kostenbeheersing en efficiëntie

• Groeinorm: De groei wordt beperkt tot 2% in 2026 en 2027 en stijgt geleidelijk naar 3% in 2029. Deze strategie zal een besparing van 200 miljoen euro per jaar opleveren.
• Optimalisatie van geneesmiddelen: Een gerichte verlaging van de medicijnkosten, inclusief maatregelen ter bevordering van generieke geneesmiddelen en gecentraliseerde prijsonderhandelingen, zal jaarlijks 113 miljoen euro besparen.
• Honoraria van artsen: Een betere toewijzing van terugbetaalde medische handelingen zal 73 miljoen euro aan besparingen opleveren.
• Rationalisatie van ziekenhuisinkopen: Ziekenhuizen worden aangemoedigd hun aankopen te bundelen om kosten te verlagen. Ook wordt een betere toewijzing van ziekenhuissubsidies voorzien.
• Beheer van chronische zorg: Initiatieven worden opgezet om de behandeling van chronische ziekten te verbeteren, met een focus op preventie en het verminderen van onnodige ziekenhuisopnames.
• Vermindering van administratieve kosten: Door digitalisering van medische processen en terugbetalingssystemen zullen administratieve kosten in de gezondheidszorg worden beperkt.

Begrotingsimpact: Deze hervormingen samen zullen bijdragen aan structurele besparingen in de gezondheidszorg en streven naar een efficiënter gebruik van publieke middelen.

Conclusie: tussen ambities en onzekerheden

De supernota van Bart De Wever bevat ambitieuze hervormingen die, indien uitgevoerd, het socio-economische landschap van België grondig zullen hertekenen. De implementatie ervan hangt echter af van een delicate balans tussen begrotingsbesparingen, sociale steun en politieke aanvaardbaarheid. Debatten en reacties van sociale partners zullen bepalend zijn voor de uiteindelijke impact van deze hervormingen.